1-1-نگرشی بر علفهای هرز………………………………………………………………………………. 2

1-2-نقش نیتروژن در رشد و نمو گیاه………………………………………………………………………….. 3

1-3-پراکنش بذر……………………………………………………………………………………………………………… 3

1-4-خردل وحشی………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-5- جو دره ………………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-6-گندم ……………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-7-هدف از اجرای پژوهش………………………………………………………………………………………….. 8

فصل دوم :مروری بر پژوهش های انجام شده

2-1-اثر نیتروژن بر رشد و نمو علف های هرز……………………………………………………………… 11

2-2-اثر نیتروژن بر پراکنش بذر علفهای هرز……………………………………………………………….. 13

2-3-تاثیر حضور گیاه زراعی بر رشد و نمو و پراکنش بذر علف­های هرز………………….. 14

2-4-برهمکنش نیتروژن و گیاه زراعی………………………………………………………………………….. 16

 فصل سوم:مواد و روش ها

3-1- مشخصات محل اجرای آزمایش……………………………………………………………………………. 19

3-2- بارندگی و دما…………………………………………………………………………………………………………. 19

3-3-عملیات زراعی…………………………………………………………………………………………………………. 21

3-4- طرح آزمایشی………………………………………………………………………………………………………… 24

3-5-اندازه گیری های طی فصل رشد…………………………………………………………………………… 25

 فصل چهارم : نتایج و بحث

4-1- تاثیر سطوح نیتروژن بر خصوصیات مرفولوژیک………………………………………………….. 31

4-1-1- ارتفاع جو دره………………………………………………………………………………………………….. 31

4-1-2- ارتفاع خردل وحشی ……………………………………………………………………………………… 31

4-1-3- ارتفاع گندم…………………………………………………………………………………………………….. 32

4-1-4-تعداد پنجه در جو دره…………………………………………………………………………………….. 35

4-1-5- تعداد شاخه های فرعی در خردل وحشی ………………………………………………….. 36

4-1-6- طول کل شاخه های فرعی در خردل وحشی………………………………………………. 36

4-1-7- طول نهایی خورجین در خردل وحشی………………………………………………………… 38

4-2- تاثیر سطوح نیتروژن بر برخی اجزاء عملکرد………………………………………………………. 39

4-2-1-تعداد بذر در بوته جو دره……………………………………………………………………………….. 39

4-2-2-تعداد بذر در بوته خردل وحشی…………………………………………………………………….. 40

4-2-3- تعداد بذر در بوته گندم…………………………………………………………………………………. 41

4-2-4-وزن بذر در بوته جو دره ………………………………………………………………………………… 44

4-2-5-وزن بذر در بوته خردل وحشی ……………………………………………………………………… 44

4-2-6-وزن بذر در بوته گندم ……………………………………………………………………………………. 46

4-3- تاثیر سطوح نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیک………………………………………………… 49

4-3-1-شاخص سطح برگ………………………………………………………………………………………….. 49

4-3-2- تشعشع فعال فتوسنتزی………………………………………………………………………………… 50

4-3-3- وزن خشک تک بوته جو دره…………………………………………………………………………. 52

4-3-4- وزن خشک تک بوته خردل وحشی …………………………………………………………….. 53

4-3-5- وزن خشک تک بوته گندم……………………………………………………………………………. 54

4-4- تاثیر سطوح نیتروژن بر خصوصیات فنولوژیک……………………………………………………. 58

4-4-1-تاریخ گلدهی خردل وحشی……………………………………………………………………………. 58

4-4-2-رشد نیام در خردل وحشی ……………………………………………………………………………. 58

4-4-3- زمان رسیدگی جو دره…………………………………………………………………………………… 59

4-4-4-زمان رسیدگی خردل وحشی ………………………………………………………………………… 60

4-4-5- زمان رسیدگی گندم………………………………………………………………………………………. 61

4-4-6 زمان پراکنش بذر در جو دره…………………………………………………………………………… 64

4-4-7- زمان پراکنش بذر در خردل وحشی ……………………………………………………………. 66

4-5-تاثیر سطوح نیتروژن بر محتوای نیتروژن بافت ها……………………………………………….. 66

4-5-1- درصد نیتروژن کاه و کلش جو دره……………………………………………………………….. 66

4-5-2- درصد نیتروژن کاه و کلش خردل وحشی……………………………………………………. 67

4-5-3-درصد نیتروژن کاه و کلش گندم……………………………………………………………………. 67

4-5-4- درصد نیتروژن بذر جو دره……………………………………………………………………………. 70

4-5-5-درصد نیتروژن بذر خردل وحشی…………………………………………………………………… 70

4-5-6- درصد نیتروژن بذر گندم……………………………………………………………………………….. 71

4-5-7-جذب نیتروژن کل در تک بوته (کاه وکلش + بذر) گندم، جو دره و خردل

وحشی ……………………………………………………………………………………………………………. 73

4-6-تاثیر نیتروژن بر خصوصیات بذر علف هرز در نسل بعد………………………………………. 76

4-6-1- درصد جوانه زنی بذر جو دره ……………………………………………………………………….. 76

4-6- 2- درصد جوانه زنی بذر خردل وحشی ……………………………………………………………….. 77

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………. 80

نیازهای پژوهشی……………………………………………………………………………………….. 82

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………… 83

-نگرشی بر علفهای هرز

مجموعه فاکتورهای محیطی و بیولوژی علفهای هرز تعیین کننده میزان رقابتی است که این گیاهان ناخواسته می توانند در مقابل گیاه زراعی از خود نشان دهند.

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 خصوصیاتی نظیر توانایی تولید مثل سریع، رشد سریع از مرحله گیاهچه ای تا تولید مثل، انعطاف پذیری فنوتیپی، تحمل زیاد نسبت به گوناگونی محیط همگی بستگی به گونه علف هرز دارند (بیکر،1974).

امروزه اغلب دانشمندان بر این باورند که درک کاملی از سامانه های بیولوژیک پیچیده مانند اکوسیستمهای زراعی نیازمند یک رهیافت جامع میباشد(کانوی،1987؛ایکرد،1993). برهمکنش های گیاه زراعی و علف هرز و پویایی جامعه علفهای هرز تا حد زیادی میتواند تحت تاثیر استراتژِی مصرف عناصر غذایی در مزرعه باشد.رهاسازی سریع عناصر غذایی، اغلب به سود علفهای هرزی است که قادرند این مواد مغذی را در مراحل اولیه رشد سریعتر و کارآمدتر از گیاه زراعی مصرف کنند (جورنسگارد،1996؛لیبمن و دیویس،2000). مدیریت کاربرد عناصر غذایی به نحوی که گیاه زراعی در مقایسه با علف هرز سود بیشتری ببرد احتمالا رقابت پذیری گیاه زراعی را برای سایر منابع که از جهات دیگر برای علفهای هرز فراهم است بهبود می بخشد(کرکلند و بکی، 1998).

1-2-نقش نیتروژن در رشد و نمو گیاه

نیتروژن برجنبه های گوناگون رشد گیاه مانند تعداد شاخه فرعی در بوته، جوانه گل در گیاه و افزایش طول ساقه ، تعداد گل در هر شاخه،وزن گیاه،شاخص سطح برگ، وزن غلاف و تعداد دانه در گیاه تاثیر می گذارد(تایلر و همکاران ،1991). شناسایی عکس العمل علفهای هرز مختلف (مثلا پهن برگ و باریک برگ) به سطوح نیتروژن در سامانه های گیاهان زراعی می تواند کمک موثری به شناخت روابط اکولوژیک حاکم بین علف هرز و گیاه زراعی نماید.

 1-3-پراکنش بذر[1]

پراکنش بذر، عبارتست است از جدا شدن بذر از گیاه مادری و حرکت مکانی آن و نهایتاً رسیدن به مقصد نهائی که این ممکن است به دو صورت فعال[2]( با نیروی باد، باران) و غیر فعال[3]( در مورد بذور سنگین) انجام شود(کازنس و همکاران ، 2008).

پراکنش بذور در گیاه مادری بویژه در گونه های رشد نا محدود[9] در طول یک دوره زمانی (مثلا چند هفته ای) ممکن است انجام شود. این موضوع باعث می شود فرایندهای پراکنش بذر در معرض یک محدوده وسیع شرایط محیطی در طول دوره پراکنش قرار گیرد(گوترمن، 2000). همچنین رسیدگی بذور در زمان های متفاوت، ممکن است آنها را در معرض عوامل متنوع پراکنش نظیر بادهای موسمی یا برداشت همزمان با گیاه زراعی قرار داده و بر مسافت انتشار بذر تاثیر بگذارد(کازنس و مورتیمر ، 1995). تغییر شرایط محیطی می تواند تغییرات موثری بر این فرایند داشته باشد.

1-4-خردل وحشی[10]

 خردل وحشی علف هرز یکساله زمستانه از خانواده شب بو[11]است (شکل1-1).ریشه اصلی باریک،بسیار منشعب،ساقه راست،100-20 سانتیمتر ارتفاع، دارای برگهای متناوب، گلها زرد رنگ با 4 گلبرگ و 4 کاسبرگ می باشد. خردل وحشی  دارای مسیر فتوسنتزی C3می باشد (هولم و همکاران، 1997).گل آذین آن انتهایی و خوشه ای می باشد و میوه آن از نوع خورجین[12] است که توانایی تولید 2000 تا 3000 بذر در هر بوته را دارد. تعداد کروموزوم خردل وحشی 9=n و18=n2است (وارویک و همکاران، 2000).

بطور کلی گونه های خردل به 8/9 کیلوگرم عناصر غذایی برای تولید ماده خشک به همان میزان نیاز دارند (زیمدال، 2007). خردل وحشی به دلیل گستردگی سیستم ریشه، رقیب سختی برای گندم در جذب مواد غذایی و آب محسوب می شود. در رابطه با بهره مندی خردل وحشی با افزایش سطح نیتروژن مطالعات زیادی انجام شده است. در یک مطالعه بر روی توانایی رقابتی سه گونه علف هرز در شرایط رشدی مخلوط با خردل وحشی، افزایش تجمع ماده خشک در بوته و بازده بالای تولید بذر در خردل وحشی گزارش شد ( بلک شا و دکر، 1988).

 

جو دره (جو وحشی[14]) گیاهی یکساله زمستانه، از خانواده غلات (گرامینه)که چرخه زندگی آن با بذر در پاییز(در برخی از مناطق اوایل و اواسط پاییز) ودر بیشتر مناطق در زمستان شروع و با تولید بذر در اوسط یا اوخر بهار چرخه زندگی خود را کامل می کند (شکل1-2). بیشترین تولید پنجه در آن 25 وکمترین آن 5 عددگزارش شده است.جو دره را می توان یک علف هرز گواه(علف هرزی كه توانایی بسیار مناسبی در مقابل استرس های خشكی باتوجه به شرایط اقلیمی آن منطقه دار باشد) نامید. زیرا این علف هرز به خوبی خود را با شرایط خشكی وقف می دهد و دارای دوره رشد كمتری نسبت به محصول همراه آن می باشد،در زمانی كه محصول گندم به آب زیادی نیاز دارد مراحل رسیدگی خود را به پایان رسانده است (كهنسال و همکاران، 1386). شاید بتوان یکی از علل بقای علف هرز جو دره در تنش های شدید رطوبتی را به قدرت این گیاه در نگهداری سرعت فتوسنتز خود و سازگاری فیزیولوژیک بیشتر این گیاه در شرایط تنش ربط داد. کاهش بیشتر میزان تعرق گندم در شرایط تنش نسبت به جو دره نیز یکی از دیگر از مکانیسم های بقای علف هرز جودره در شرایط تنش است به این دلیل که
جو دره با مصرف آب بیشتر نسبت به گندم توانایی بقای خود را بالا می برد (عدالت و غدیری، 1387).جو دره دیپلوئید،خودگشن ودارای تنوع ژنتیکی بالایی می باشدبه طوری که دامنه ی وسیعی از زیستگاه های مختلف را می تواند اشغال کند. این علف هرز در اکثر کشورهای خاور میانه مشاهده شده است (سولمان ، 2000 ). دامنه ی پراکنش و گسترش آن در ایران در اکثر مناطق مشاهده شده است اما نواحی شمال غرب و شمال شرقی وغرب، جنوب غربی و جنوب پراکنش بیشتری دارد. بیشترین تراکم آن مربوط به استانهای فارس،قزوین،خراسان، خوزستان و تبریز می باشد(كشاورز و همكاران، 1385).ساقه ی آن ایستاده،علفی و ماشوره ای و با ارتفاع 120 سانتیمتر می باشد که البته در شرایط مختلف متفاوت می باشد به طوری که در اکثر مزارع مورد بررسی، ارتفاع آن بیشتر از ارتفاع گندم است.برگهای آن تخت،باریک،نوک دار،زبانک کوتاه وگوشوارک نسبتا آزاد می باشد. گردش برگها در مرحله ی گیاهچه ای به سمت راست است.سیستم ریشه ای آن افشان بوده و گل آذین آن سنبله، برگشته، متراکم و با محوری شکننده و بی دوام می باشد. بندها مسطح که در کناره ها مژه دار می باشند سنبلچه ها تک گل و در روی کمانهای محوری سه به سه قرار گر فته اند. پوشه ها در فشی، سیخک مانند و سیخک پوشینه 15-7 سانتیمتر می باشدو دارای قاعده سخت است(میركمالی، 1383). پراکنش بذر(شکل1-3)، معمولا در عرض چندین متر از گیاه مادری محدود شده، هر چند بذرها توسط حیوانات و کمباین در زمان برداشت به فواصل دورتر[15] حمل میشوند(زوهری،1969). مطالعات فیزیولوژی رشد در مورد جو دره نشان داد که در شرایط  محیطی مختلف دارای بیوماس متفاوتی می باشند.از دلایل متفاوت بودن بیوماسها می توان به متفاوت بودن توده ی بذری،زمان جوانه زنی وتنوع در سرعت رشد نسبی بیان نمود(كلندر و همكاران، 1997 ).