طی چند دهه اخیر به علت افزایش جمعیت و تقاضای روزافزون برای مواد غذایی، مصرف کود های شیمیایی به منظور افزایش مقدار تولید در واحد سطح به شدت افزایش یافته است. استفاده از کودهای شیمیایی فسفاته تاریخچه دیرینه ای دارد و به انقلاب سبز و معرفی کودهای شیمیایی بر می گردد(ساریخانی و همکاران 1389، 13).‏‏‏ مصرف بی رویه کودهای شیمیایی موجب عدم تعادل عناصر و مواد غذایی موجود در خاک، کاهش بازده محصولات کشاورزی و به خطر افتادن سلامت انسان ها و دیگر موجودات زنده خواهد شد. نیاز به جایگزینی مناسب برای کودهای شیمیایی زمانی احساس می شود که بدانیم علاوه بر آسیب های زیست محیطی ناشی از کاربرد کودهای شیمیایی، محدود بودن منابع، افزایش قیمت تمام شده و تثبیت شدن قسمت اعظمی از کودهای فسفاته مصرفی به شکل غیرقابل استفاده برای گیاه نیز پیامدهای استفاده از این کودهای شیمیایی هستند(ساریخانی و همکاران 1389، 13).

ضرورت یافتن جایگزینی مناسب برای رهاسازی فسفات تجمع یافته در خاک زمانی بیشتر احساس می شود که  بر این امر واقف گردیم که منابع فسفات موجود در خاک  قابلیت تامین فسفات مورد نیاز گیاهان برای تولید بهینه تا صد سال را دارا می باشد. بنابراین کافی است که این منبع عظیم فسفر را به صورت قابل جذب و استفاده برای گیاه تبدیل نمود (Bashan 1998, 16). به همین علت امروزه استفاده از کودهای بیولوژیک مورد توجه قرار گرفته است که مکانیسم عمل آنها قابلیت جذب عناصر غذایی گیاه در خاک را افزایش می‏دهد. باکتری­ های حل کننده فسفات برای افزایش فراهمی فسفر مورد نیاز گیاه کارآمد به نظر       می رسند (Bashan 1998, 16). فسفر در خاک‌ها به دو شکل آلی و معدنی  وجود دارد اما غلظت فسفات محلول در خاک معمولاً خیلی پایین است (Bashan 1998, 16). قسمت اعظم میکرو ‏‏ارگانیسم‏های محلول کننده فسفات در ریزوسفر گیاهان متمرکز شده‌اند. میکروب‏های خاک توانایی تبدیل اشکال نامحلول فسفر به اشکال محلول را دارند. ترکیبات آلی و معدنی خارج شده از ریشه، باعث افزایش جمعیت میکروبی در اطراف ریشه می‌گردند . با توجه به اینکه میکروارگانیسم‏های محلول کننده فسفات در خاک به طور طبیعی وجود دارند و موجب افزایش فسفر قابل دسترس و تحریک رشد گیاه می‌شوند، اما تعداد آن‌ ها در خاک به اندازه کافی نیست تا با سایر میکروارگانیسم‏هایی که در ریزوسفر قرار دارند رقابت کنند. بنابراین تلقیح گیاهان با میکروارگانیسم‏های محلول کننده فسفات اثرات مفیدی دارد. باکتری­ های حل کننده فسفات طی سه مکانیسم تولید اسیدهای آلی، کلات کردن و واکنش های تبادل لیگاند موجب انحلال ترکیبات نامحلول فسفات می‏شوند. طی فرایند انحلال بخشی از فسفر محلول، توسط باکتری حل کننده فسفات استفاده می‏شود اما از آنجائیکه مقدار فسفر حل شده بیش از نیاز باکتری‏ها است لذا این مقدار آزاد می‏تواند در اختیار گیاه قرار گیرد. اغلب خاک‏های ایران دارای آهک و گچ بوده و این امر می‏تواند موجب تثبیت فسفر شود. در نتیجه فسفر جذب ذرات کلوئیدی خاک شده و از دسترس گیاه خارج می شود. بنابراین در غالب خاک‌ها از نظر مقدار فسفر کل مشکل وجود ندارد، بلکه مشکل، در دسترس قرار گرفتن آن می‌باشد. فسفر جذب عناصری مانند Ca²⁺، Fe³⁺  و Al³⁺ شده و باعث تشکیل ترکیبات نامحلول می‌گردد (Bhattacharyya and Jha 2012, 28).

[1]PGPR یا باکتری های تحریک کننده رشد گیاه، گروهی از باکتری‏های ریزوسفر هستند که به طور مستقیم (انحلال فسفات، تولید هورمون­ها…) و غیر مستقیم (تولید کاتالاز، سیانید هیدروژن و….) موجب افزایش رشد گیاه می شوند. با توجه به طیف گسترده اثرات مثبت برخی از باکتری­ های سودمند از قبیل تولید سیدروفور، تولید

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 هورمون­ها و ویژگی بیوکنترلی آنها بر ضد قارچها و عوامل بیماریزا، متمرکز شدن بر تحقیقاتی که منجر به حصول چنین میکروارگانیسم های چند منظوره ای باشد بسیار مثمر ثمر خواهد بود، زیرا کودهای زیستی تلقیحات میکروبی هستند که علاوه بر افزایش جذب عناصر غذایی، موجب افزایش رشد گیاه می‏شوند، بنابراین با کاربرد سویه های PGPR  می‏توان چندین هدف را به طور همزمان دنبال کرد ((Boraste 2009, 1; Saharan and Nehra 2011, 21.

باتوجه به اینکه در خاک های آهکی ایران که در اقلیم های خشک و نیمه خشک تحول پیدا کرده اند، وجود pH بالا، درصد زیاد کربنات کلسیم، کمی مواد آلی و خشکی خاک باعث شده اند که جذب فسفر کمتر از مقدار لازم برای تامین رشد بهینه اکثر محصولات کشاورزی باشد. لذا هدف از این پژوهش بررسی تاثیر   spp.  Streptomyces جدا شده از خاک بر انحلال فسفات به منظور تولید کود زیستی فسفاته می باشد.

[1] Plant growth promoting rhizobacteria

[2] Peat soil

[3] Lignite

[4] Charcoal

[5] Hoben

[6] Somasegaran

و هدف

 عصب سیاتیک بزرگترین و طویل­ترین عصب در بدن می­باشد. این عصب از شاخه شکمی اعصاب انتهای نخاع کمری و اول خاجی منشأ می­گیرد و به اکثر عضلات پا عصب دهی می­ کند.

تاکنون مطالعاتی روی این عصب در قورباغه (9) و موش صحرایی (14,11) صورت گرفته­است و مطالعات دیگری بر روی عصب سیاتیک خرگوش نر و ماده (19) و گوسفند نر و ماده در مرحله نوزادی (1)، بلوغ جسمی(6) و بلوغ جنسی (4) صورت پذیرفته­است.

چون تاكنون مطالعات هیستومورفومتریک بر روی عصب سیاتیک در سنین مختلف جوجه گوشتی انجام نشده­است لذا تصمیم گرفته­شد تا فاکتورهای بافت شناسی این عصب محیطی از قبیل میانگین تعداد الیاف عصبی در هر میلی­متر مربع، قطر دسته عصبی، فاصله بین گره­های رانویه، ضخامت اپی­نوریوم، ضخامت پری­نوریوم، ضخامت اندونوریوم، قطر الیاف عصبی میلینه، قطر اکسون و ضخامت غلاف میلین را با بهره گرفتن از میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار داده تا اطلاعات بدست آمده از این تحقیق در مباحث بافت شناسیپایه، پاتولوژی و بالینی مورد استفاده قرار گیرد.

فصل دوم

کلیات

1-2- جنین­شناسی

1-1-2- طرز تشکیل اعصاب محیطی

اندکی پس از اتصال چین­های عصبی و جدا شدن لوله­ی عصبی از اکتودرم سطح رویی، توده­ای از سلول­های مشتق شده از نورواپی­تلیوم در سطح پشتی لوله عصبی متمرکز می­شوند. این توده که ستیغ عصبی نامیده می­ شود، بخش اعظم سلول­ها از جمله نورون­ها و سلول­های شوان واقع در دستگاه اعصاب محیطی[1] را بوجود می­آورد. سلول­های ستیغ عصبی علاوه بر تشکیل نورون­ها، سلول­های فرعی و پشتیبان یا گلیا درون عقده­ها و کلیه سلول­های شوان پوشاننده اعصاب محیطی را به وجود می­آورند (4).

2-2- بافت ­شناسی

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

دستگاه اعصاب محیطی شامل اعصاب نخاعی، سری و خودکار می­باشد. اعصاب سری از مغز منشأ می­گیرند و از حفره سری خارج می­شوند. اعصاب نخاعی از طناب نخاعی منشأ می­گیرند و از کانال مهره­ای خارج می­شوند. یک عصب معمولاً شامل تعدادی اکسون به همراه سلول­های شوان می­باشد و این­ها بوسیله بافت پیوندی پوشیده می­شوند(4).

لغت فیبر عصبی شامل اکسون با پوشش شوان ویا میلین اکسون غیرمیلینه می­باشد. فیبر عصبی به آوران و وابران تقسیم می­ شود (10).

1-2-2- غلاف میلین

 مطالعه برش عرضی از فیبرهای میلینه دستگاه عصبی محیطی بوسیله میکروسکوپ نوری نشان می­دهد که هر اکسون بوسیله یک غلاف میلین محصور شده­است. با بهره گرفتن از میکروسکوپ الکترونی می­توان سلول­های شوآن و غشاء پایه مربوط به آن و همچنین غلاف میلین را که از لایه ­های متعددی از غشاء پلاسمایی سلول­های شوان ساخته شده­است،را مشاهده نمود(10).

در برش طولی از فیبرهای میلین­دار مشخص می­ شود که غلاف میلین از سلول شوان درست شده­است و این غلاف بوسیله یک سری فاصله (فضا)[2] جدا شده است. این فضا یا فاصله را گره رانویه می­گویند. به فاصله بین دو گره، میان گره[3] می­گویند که شامل یک سلول شوان می­باشد و به ناحیه­ای که گره رانویه وجود دارد مجاور گره­ای[4] می­گویند.

در این ناحیه زوائد در هم فرورفته سلول شوان بطور ناقص گره را می­پوشانند. این زوائد در جهت عکس اکسون می­باشند. غشاء پایه پیوسته­ای در خارج سلول شوآن وجود دارد (10).

در دستگاه عصبی مرکزی غلاف میلین بوسیله سلول الیگودندروسیت[5] تشکیل می­ شود و یک الیگودندروسیت به تنهایی در فضای میان گره­ای حدود 50 فیبر میلینه را می ­تواند در برگیرد (10). ناحیه میان گره­ای در دستگاه عصبی مرکزی به ضخامت این ناحیه در دستگاه عصبی محیطی نیست. گره­ها در دستگاه عصبی مرکزی نسبت به دستگاه عصبی محیطی گسترده­تر هستند. غلاف میلین بصورت عایقی برای جریان الکتریسیته می­باشد، در نتیجه جریان پتانسیل عمل[6] در اکسون­های میلینه مثل اکسون­های غیرمیلینه بصورت مداوم جریان ندارد و به این جریان اصطلاحاً انتقال جهشی[7] می­گویند که انتقالی سریع­تر اکسونهای غیرمیلینه دارد (10).

هرچه ناحیه بین گره­ای طویل­تر باشد، انتقال پیام سریع­تر است. بین طول ناحیه بین گره­ای و ضخامت غلاف میلین نسبتی وجود دارد و هر دو با قطر اکسون در ارتباط هستند. اکسونی که بیشتر رشد می­ کند مثل اندام­های حرکتی، ناحیه میان گره­ای طویل­تری دارند تا اکسون­هایی که کوتاهترند مثل سلول­های عصبی موجود در مغز (10و 22).

دوره میلینه شدن اعصاب خودکار موش صحرایی بعد از اینکه اکسون­های جدید نیز به عصب اضافه می­شوند، هنوز ادامه می­یابد (14).

 آلودگی آب های زیر زمینی به وسیله ی نیترات به واسطه عملیات کوددهی یکی از موضوعات فراگیر محیط زیست و نگرانی های مهم جهانی است. تحقیقات زیادی در مورد اثر گذاری فاکتورهای اقلیم، خاک، توپوگرافی، کاربری زمین و نیتروژن روی خطر آبشویی نیترات انجام شده است.

مقدار آب و مواد وارد شده به آب های زیر زمینی به راندمان آبیاری، مصرف آب توسط گیاه و مقادیر کود، تجزیه مواد آلی افزودنی به خاک و جذب توسط گیاهان بستگی دارد. تلاش های زیادی برای مطالعه میزان تغذیه و اندازه گیری های لازم جهت کاهش نفوذ مواد محلول از مناطق کشاورزی به سوی سفره های زیرزمینی انجام شده است [15] ، اما داده های کمی از انتقال نیتروژن تحت مقادیر مختلف کاربرد کودهای شیمیایی به آب های زیر زمینی در دسترس است.

استفاده از کودها، سموم و مواد اصلاح کننده آب و برای خاک (گچ) ممکن است تأثیر بسزایی بر کیفیت زهاب داشته باشد. مقادیر و زمان استفاده از این پارامتر ها در مراحل مختلف رشد گیاهان، زمان آبیاری، زهکشی و اقدامات حفاظتی خاک بر کیفیت زهاب مؤثر هستند. علاوه بر این، خصوصیات خود کودها هم بر آلودگی زهاب ها نقش اساسی دارند. اکثر کودهای نیتروژن به شدت حل شدنی و تحرک پذیرند. به طوری که نیترات به راحتی از طریق آب شویی وارد زهاب می شود. بخشی از کودهای نیتروژن که از آمونیوم یا آمونیاک خشک[1] ساخته شده ابتدا جذب کمپلکس خاک می شوند، اما یون های آمونیوم به راحتی اکسیده شده و به نیترات تبدیل می شوند. این مسئله در مورد اوره نیز صادق است که سرانجام اکسیده شده و به نیترات تبدیل می شود.

در مناطق خشک، مدیریت آبیاری و زهکشی از عوامل اساسی مؤثر بر جریانات سطحی و جریان آب در درون خاک است. از آن جا که جابجایی املاح عموماً از طریق جریانات آب خاک صورت می پذیرد، مدیریت آبیاری و زهکشی تا حدود زیادی بر روی شسته شدن کود و سم و حرکت آن ها به زیر منطقه ریشه و ورود آن ها به لوله های زهکش مؤثر می باشد. زمان آبیاری هم چنین بر خیز موئینه ای در منطقه ریشه تأثیر می گذارد. خیزش موئینه ای سبب تجمع نمک در منطقه ریشه می شود. اما در عین حال نیاز به آبیاری را کم می کند. مقدار و عمق یک آبیاری نیز به اندازه زمان آبیاری اهمیت دارد. آب اضافی ( شامل باران نفوذ یافته)  به لایه های زیرین خاک نفوذ می کند و همراه خود نمک ها را به پایین می برد.

آب و مواد معدنی که برای رشد گیاه و میزان محصول حیاتی اند، از طریق پروفیل سطحی خاک جریان پیدا می کنند. به علاوه به خاطر وجود منابع آب های زیر زمینی، جریان محلول های شیمیایی درون خاک نگرانی های زیادی را ایجاد کرده است [34]. نگرانی ها به خاطر آلودگی آب های زیر زمینی به خصوص از طریق آفت کش ها و آب شویی نیترات در زمین های کشاورزی به شدت در سال های اخیر افزایش یافته است [33]. پرسش اصلی ما این است که نیتروژن از دست رفته به کجا می رود و به کدام شکل می رود؟ کدام قسمت محیط زیست  نیتروژن را  دریافت می کند و چه آسیبی می بیند؟ 

نیتروژن ممکن است به صورت آمونیوم یا نیترات از اراضی قابل کشت خارج شود. از دست رفتن آمونیوم از خاک با تصعید آمونیاک اتفاق می افتد. هم چنین آمونیاک ممکن است در طول عمر گیاهان از دست رود .

اگرچه به کار بردن کودهای شیمیایی به طور چشم گیری محصولات کشاورزی را افزایش می دهد ولی فعالیت های کشاورزی با آلودگی جدی منابع آب زیر زمینی در مناطق کشاورزی همراه بوده است.

فعالیت های کشاورزی با افزایش غلظت نیترات در زهکشی سطحی و زیر سطحی مرتبط بوده و در اکثر موارد غلظت نیترات از محدودیت های تعیین شده ( معیارهای ) آب شرب فراتر می رود. هوبارد و شریدان ( 1989) گزارش دادند که در بسیاری از مناطق کشاورزی، سطح نیترات در آب های شرب به طور قابل توجهی از مقدار ماکزیمم تعیین شده توسط آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA)  ( 10 میلی گرم نیترات در لیتر ) بیشتر است. آب شرب که به وسیله نیترات آلوده می شود ممکن است برای نوزادان کشنده باشد، نیترات رسیدن اکسیژن به مغز را محدود می کند و باعث بروز بیماری سندرم آبی کودکان(Blue Baby ) می گردد. هم چنین می تواند به سرطان دستگاه گوارش نیز مرتبط باشد [50]. به علاوه آبشویی نیتروژن از مناطق کشاورزی می تواند به شدت برای کشاورزان هزینه بر باشد اما راه های موثر و ساده برای تخمین مقادیر آبشویی بسیار کمیاب و محدود هستند [ 53]. پیش بینی حرکت مواد محلول در خاک از پیش بینی وضعیت آب خاک پر چالش تر است [24]. علاوه بر این طبیعت ناهمگن خاک اندازه گیری آبشویی نیتروژن تلف شده را مشکل می سازد [11].

 انتخاب فناوری مناسب و طراحی درست زهکشی، اثر قابل توجهی بر کیفیت زهاب دارد. در گذشته سیستم های زهکشی به منظور جمع آوری نفوذ عمقی از اراضی فاریاب و جریانات جانبی طراحی می شدند . در مناطق با آب زیرزمینی شور، عمق و فاصله زهکش ها نیز با هدف به حداقل رساندن خیز موئینگی از سفره آب زیر زمینی به منطقه ریشه تعیین می شد. اما امروزه، اثر متقابل مدیریت آبیاری و سهم آب زیر زمینی که توسط گیاه مصرف می شود و طراحی آبیاری و مدیریت فعال سیستم های زهکشی باید مورد مطالعه قرار گیرد. پژوهش های انجام شده در زمینه مدیریت سیستم های زهکشی در مناطق خشک  و نیمه خشک اندک است ( آیرز[2]1996 ). موضوع زهکشی کنترل شده اولین بار در مناطق مرطوب مطرح شد. زهکشی کنترل شده به منظور کاهش حجم زهاب ها استفاده میشود.این روش جذب آب توسط ریشه را افزایش می دهد. در هنگام بهره برداری از زهکشی کنترل شده نگه داشتن سطح ایستایی در عمق نسبتاً ثابت اهمیت دارد. در مناطقی که سطح ایستایی کم عمق توسط زهکش کنترل می شود. میزان زهاب و نمک خارج شده کاهش می یابد. زهکش کنترل شده هم چنین از خارج شدن عناصر غذایی و دیگر آلاینده های موجود در زهاب جلوگیری می کند ( اسکلگز [3]1999 ، زاکر و برون [4] 1998). بالا نگه داشتن سطح ایستایی، غلظت نیترات در آب زهکشی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. این کاهش ناشی از کاهش حجم زهاب خروجی و افزایش دنیتریفیکاسیون است [ 4].

بنابراین برای اندازه گیری مقادیر آبشویی نیترات در زمین های کشاورزی و مدیریت آن جهت کاهش آلودگی آب های زیر زمینی، مطالعه کافی در زمینه شیمی – زراعت[5] به خصوص در محدوده توسعه ریشه گیاهان ضروری می باشد. زهکشی کنترل شده می تواند تلفات نیترات را در جریان زیر سطحی کاهش دهد اما تأثیر آن ممکن است با کاربرد مقادیر متفاوت نیتروژن و شرایط مختلف آب و هوایی متفاوت باشد. تحقیقات زیادی برای بررسی تأثیر مدیریت کشاورزی ( کود نیتروژن، سیستم کشت و … ) بر تلفات نیتروژن در زهکشی زیر زمینی انجام شده است  [47]. در کشور سوئد تحقیقات بر روی نحوه کشت و مدیریت خاک برای کاهش تلفات نیتروژن آبشویی شده در شرایط زهکشی زیر زمینی متمرکز شده است [ 20]. پدیده تکنیکی مدیریت سطح ایستایی ( زهکشی کنترل شده ) در کشورهایی مثل ایالات متحده آمریکا، استرالیا، کانادا، سوئد به کار برده شده است. در این تکنیک از کنترل قسمت خروجی زهکشی زیر زمینی برای تغییر عمق زه آب خروجی استفاده می گردد که با کاهش تلفات نیتروژن باعث بهبود در برداشت محصول و حفاظت محیط زیست می شود. دنیس[6] و همکاران ( 2002) نشان دادند زهکشی کنترل شده می تواند مقدار تلفات نیترات را در محیط زیست با افزایش دنیتریفیکاسیون و افزایش فعالیت های غیر هوازی در خاک و هم چنین کاهش جریان های زیر سطحی در عمق خاک، کاهش

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 دهد. به طور کلی زهکشی کنترل شده می تواند حجم جریان زهکشی را 25 تا 44 درصد در مقایسه با زهکشی آزاد کاهش بدهد.

کاهش مقدار تلفات نیترات در زهکشی کنترل شده بر اساس فاکتورهای نوع خاک، اقلیم (شرایط بارندگی ) سیستم کشت و دیگر فعالیت های کشاورزی متغیر بوده و بین 13 تا 95 درصد است [ 32]. عمق سطح ایستایی، فاصله زهکش ها، زمان و دوره اجرای زهکشی کنترل شده تأثیر زیادی بر تلفات نیترات در زهکشی و تولید محصول دارد [ 25]. زهکشی کنترل شده یعنی کنترل آب در بخش های اصلی، نیمه اصلی و فرعی در زهکشی زیر زمینی که با تغییر زهکشی خروجی انجام می گیرد [ 49]. با زهکشی کنترل شده سطح آب ایستایی باید بالاتر از عمق خروجی زهکش قرار بگیرد. بعد از برداشت محصول برای محدود کردن جریان خروجی و کاهش تلفات نیترات به کانال های زهکش و جریان های  زیر سطحی  در خارج از فصل کشت عمق آب خروجی به وسیله ی یک سازه کنترل، بالاتر قرار می گیرد ولی در اوایل بهار و در فصل پاییز که جریان زهکشی می تواند آزادانه جریان پیدا کند ( البته قبل از عملیات مزرعه مانند کاشت یا برداشت) عمق آب خروجی پایین آورده شده و دوباره بعد از کاشت و برای ذخیره آب برای گیاه و استفاده گیاه در نیمه تابستان بالا نگه داشته می شود.

1-2- هدف

هدف از این تحقیق بررسی تأثیر زهکشی کنترل شده در اعماق 90 و 120 سانتی متر و زهکشی آزاد بر عملکرد محصول ذرت، آبشویی نیترات و حجم زهکشی شده با اعمال تیمار کود در سه مقدار صفر ( شاهد)، 200 و 400 کیلوگرم در هکتار و مقایسه آن ها در تیمارهای زهکشی مختلف بود.

1-3- تعاریف و کلیات

1-3-1- تاریخچه زهکشی

 زهکشی نقش ضروری را در تولید غذا بازی می کند ضمن این که باعث حفظ سرمایه در آبیاری و منابع غذایی زمین نیز می گردد. در طول نیمه دوم قرن بیستم،   زهکشی تقریباً در 150 میلیون هکتار از زمین های شور و باتلاقی طبیعی اجرا گردیده است. این توسعه مهم، افزایش چشمگیری در تولید غذا را منجر شد. البته در مقیاس جهانی، زهکشی در کشورهای توسعه یافته هنوز به اندازه کافی و بایسته وجود ندارد.

از نزدیک به 1500 میلیون هکتار از زمین های آبی و دیم در جهان، تنها 14% با انواع سیستم های زهکشی تولید محصول می کنند. کل مناطق نیازمند به زهکشی مصنوعی تقریباً می تواند 300  میلیون هکتار برآورد شود، که بیشتر در مناطق  خشک و نواحی استوایی کشورهای در حال توسعه وجود دارند.

پروژه های تولید محصول به منظور تهیه غذای مورد نیاز جهان در طول 25 سال آینده نشان می دهد که زهکشی  حداقل 10  تا 15  میلیون هکتار باید افزایش  پیدا کند. پیش بینی می گردد که یک سوم این منطقه با سیستم زهکشی سطحی انجام پذیرد [ 27].

1-3-2- نیاز به زهکشی

 در طول بارندگی یا آبیاری، زمین خیس می گردد آب به درون خاک نفوذ کرده و در داخل خلل و فرج آن ذخیره می گردد. وقتی تمام خلل و فرج خاک با آب  پر شد ،  گفته می شود که خاک اشباع گردیده است و آب دیگر نمی تواند در خاک جذب شود. اگر باران یا آبیاری ادامه پیدا کند، رواناب روی سطح خاک تشکیل می شود. قسمتی از آب موجود در لایه اشباع خاک زیر لایه عمیق تر جریان پیدا می کند و آب لایه سطحی جایگزین آب نفوذ کرده می گردد.

وقتی آب اضافی روی سطح خاک باقی نیست،  جریان آب به سمت پایین لایه خاک ادامه پیدا می کند ، تا زمانی که هوا دوباره به داخل خاک و منافذ  آن وارد شود . این خاک دیگر اشباع نخواهد بود. می دانیم که ریشه گیاه به هوا به همان اندازه آب نیازمند است و اکثر گیاهان شرایط اشباع خاک را تحمل نمی کنند. علاوه بر خسارت به گیاه، استفاده از ماشین آلات کشاورزی در زمین های بسیار خیس غیر ممکن است.

آب جریان یافته از خاک اشباع به سوی لایه های عمیق تر،  منابع آب های زیر زمینی را تغذیه می کند. در نتیجه، سطح آب زیر زمینی افزایش پیدا می کند. بارندگی های سنگین پی در پی یا ادامه آبیاری اضافی باعث می شود که سطح آب های زیر زمینی به منطقه ریشه برسد و حتی آن را اشباع کند و دوباره اگر این حالت اشباعی زیاد طول بکشد، گیاه صدمه می بیند. بنابراین کنترل صعود سطح آب زیرزمینی بسیار ضروری است.

خروج آب اضافی وارد شده از سطح خاک و یا از منطقه رشد گیاه، زهکشی نامیده می شود. آب اضافی حاصل از بارندگی یا بیش آبیاری است  اما ممکن است دلائل دیگری مثل رسوخ از کانال یا سیلاب نیز داشته باشد.

در مناطق بسیار خشک اغلب تجمع نمک در خاک وجود دارد. اغلب گیاهان در خاک های شور و نمکی رشد خوبی ندارند. نمک می تواند به وسیله ی نفوذ آبیاری از منطقه ریشه شسته شود. بنابراین برای شستشو  نمک خاک کشاورزان آب بیشتر از نیاز گیاه در مزرعه استفاده می کنند. اما آب نفوذ کرده شور باعث بالا آمدن سطح آب زیر زمینی می شود. زهکشی برای کنترل سطح آب زیر زمینی، همچنین باعث کنترل شوری خاک می شود.

1-3-3-  مدیریت و کنترل آب زهکشی

 مفهوم مدیریت و کنترل آب زهشکی بر اساس نشریه فائو [22]  به مدیریت کردن و کنترل کردن کیفی و کمی آب زهکشی شده ( زهکشی کشاورزی ) در مناطق خشک و نیمه خشک گفته می شود. مدیریت آب زهکشی در مزرعه، سیستم های آبیاری و سطح پایه رودخانه شامل تعدادی از فعالیت های زیر است:

• تنظیم سطح آب ایستایی در سیستم زهکشی برای اطمینان از نگهداری رطوبت بهینه مورد نیاز خاک برای رشد بهینه گیاه و کنترل کردن شوری خاک.
• توسعه راهبردی مدیریت آبیاری و زهکشی و اطمینان از قوانین وضع شده در خصوص مصرف آب و استانداردهای کیفیت آب و حل معضلات، مشکلات و ناسازگاری هایی که ممکن است اتفاق بیفتد.
• وضع اولویت های توزیع و ضوابط برای استفاده مجدد از آب در مناطق کم آب

1-3-4-  انواع مختلف زهکشی

 زهکشی می تواند به صورت طبیعی یا مصنوعی وجود داشته باشد. خیلی مناطق دارای زهکشی طبیعی اند. این بدین معناست که آب اضافی از مناطق کشاورزی به مناطق باتلاقی یا دریاچه ها و رودخانه ها جریان می یابد. زهکشی طبیعی اغلب ناکافی هستند و زهکشی مصنوعی و ساخته شده به دست بشر مورد نیاز است. دو نوع زهکشی مصنوعی وجود دارد: زهکشی سطحی و زهکشی زیر زمینی

 در ایران مشارکت مردم در تمامی عرصه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از یک سو و وجود شخصیتها و آرا و افکار و منافع گروه های مختلف از سوی دیگر، باعث شده است که کشورمان از پویایی گسترده ای برخوردار باشد. بدیهی است که از اثرات جانبی این جریان یکسری تعارض بین گروه های مردمی و سازمان ها یا نهادهای دولتی مطرح می شود.

 جوامع انسانی با توجه به ماهیتی که دارد محیط مناسبی برای رشد و توسعه انواع تعارضها و عدم توافق ها است. این امر می تواند ناشی از وجود اختلاف در شخصیتها، ویژگیها، نیازها، باورها، ادراکات متفاوت و منافع مختلف و متمایزی باشد. این ناسازگاری ها در نهایت به  تعارض ها و احتمالاُ کشمکش هایی بین افراد و گروه ها در جامعه منجر می شود. وفور اختلاف نظرها و تعارض ها در جوامع انسانی در بین گروه های مردمی و بین سازمان های دولتی باعث شده است که میزان چشمگیری از وقت و فعالیت مدیران و مسئولان دولتی صرف کاستن و حل مشکلات تعارضی با افراد شود. مطالعه ای که توسط اشمیت روی تعدادی از مدیران انجام گرفت گویای این واقعیت بود که تقریباَ 20 درصد از وقت مدیران روزانه صرف رسیدگی به تعارض ها می گردد. بطوریکه در سطوح بالای سازمان، اداره و کنترل تعارض از نظر اهمیت برابر یا حتی در مواقعی بیشتر از کارکردهایی چون برنامه ریزی، سازماندهی، ارتباطات، انگیزش و تصمیم گیری است (ایزدی یزدان آبادی، 1379).

با وجود اینکه تحقیقات بسیاری در زمینه تعارض و مدیریت آن در سطح سازمانی انجام گرفته است. ولی با این حال نیاز به مطالعات گسترده ای در این زمینه احساس می شود. در اینجا لازم است چند تعریف مختصر از تعارض ارائه شود تا مفهوم آن بهتر تبیین گردد.

تعارض به عدم توافق، مخالفت، یا كشمش میان دو یا چند نفر یا گروه اشاره دارد. استیفن رابینز[1](2006) هر نوع مخالفت یا تعامل خصمانه را تعارض مى نامد و منشأ آن را كمیابى منابع، موقعیت اجتماعى، قدرت یا نظام هاى ارزشى متفاوت مى داند و چنین بیان مى دارد تعارض فراگردى است كه در آن تلاش عمدى شخص الف براى خنثى سازى تلاشهاى شخص ب از طریق نوعى مانع تراشى، به عجز و ناكامى شخص ب در دستیابى به هدف ها یا افزایش منافعش منجر می شود.

در تعریفی دیگر توسط راندری و فاراماوی[3] (2011)، تعارض فرایندی است که یک طرف تصور می کند منافعش با طرف دیگر در تعارض قرار دارد و یا طرف مقابل بر منافعش تأثیر منفی گذاشته است. تضاد زمانی افزایش می یابد که یک فرد نمی تواند منافع و علائق خود را با منافع و علائق طرف مقابل به صورت توأم تامین کند.

طبق نظر گرینبرگ و بارون تعارض فرایندی است كه در آن یک طرف احساس می‌كند طرف دیگر فعالیت‌هایی انجام می‌دهد كه مانع رسیدن وی به علایق و اهدافش می‌شود (Greenberg and Βaron, 1997).

تامپسون تعارض را به منزله ی رفتاری که توسط اعضای سازمان در مخالفت با اعضای دیگر انجام می گیرد تعریف کرده است. وی هم به سطح فردی و روانشناختی تعارض تأکید دارد و هم به سطح اجتماعی و گروهی آن (نجفیان و علوی، 1389). همانطور که مشاهده می شود اکثر تعاریف ارائه شده درباره تعارض به جنبه های فردی افراد

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 درگیر تعارض اشاره می کند.

تعارض می تواند به دلایل گوناگونی بین گروه ها و افراد ظاهر شود. تفاوت ادراکی، شخصیتی، اعتقادی سیاسی و مانند آن از یک طرف و استنباط های مختلف درمورد اهداف فرد، سازمان و جامعه از سوی دیگر تعارضات گوناگون را در محیط های کار دسته جمعی ایجاد می کند (علیپور، 1387).

ایزدی یزدان آبادی در کتاب مدیریت تعارض چنین بیان می دارد که کمیابی منابع و مواد مورد نیاز سازمان ها و رقابت آنها برای کسب سود بیشتر از منابع محدود، رقابت پرسنل به منظور کسب درآمد بیشتر و تصدی پست های کلیدی و حساس، اختلاف نظرهای بین      گروه های مختف کاری در راه رسیدن به اهداف، رقابت به منظور کسب قدرت، اختلاف نظر با روش های جاری مدیریت، متعارض بودن نسبت به تصمیمات مدیریت در امور مربوط به آنان و موارد دیگر پدیده تعارض را بصورت اجتناب ناپذیر در زندگی سازمانی در آورده است (ایزدی یزدان آبادی، 1379).

به اعتقاد دوبرین[4](2004) تعارض در افراد و گروه‌ها یک امر طبیعی و نتیجه محیط رقابتی است و زمـــانی اتفاق می‌افتد كه نیازها، خواسته ها، اهداف، عقاید یا ارزش‌های دو یا چند نفر با هم متفاوت باشد و اغلب با احساساتی نظیر خشم، درماندگی، دلسردی، تشویش، اضطراب و ترس، همراه است.

به اعتقاد گرای و همكاران[5](2007) تعارض، ادراك فعالیت‌های (اهداف، ارزش‌ها، عقاید، باورها، خواسته ها، احساسات و غیره) مغایر و ناسازگار است كه باعث تداخل، ممانعت و صدمه و آسیب می‌گردد. طبق تعاریف بعمل آمده تعارض در تمامی فرهنگها اجتناب ناپذیر انگاشته می شود (فیاضی، 1388). پژوهشگران بر این باورند که برای بهینه سازی تعارض، سبکهای مدیریتی مختلفی متناسب با فرهنگ همان جامعه مورد نیاز است (کیم و همکاران، 2007).

موضوع تعارض در مکاتب دینی ما مسلمانان نیز جایگاه قابل توجهی به خود اختصاص داده است. دین اسلام اختلاف های جنسیتی، نژادی، قومی و غیره را نفی کرده و خواستار همبستگی بین مسلمانان برای رسیدن به آسایش و آرامش است. قرآن برای انسجام اسلامی آثار چندی می شمارد که از مهمترین آنها می توان به هدف اصلی تشکیل خانواده کوچک و بزرگ ملت و دولت اشاره کرد. خداوند در قرآن هدف از انسجام اسلامی را در وهله اول رسیدن به آسایش و آرامش می داند و همچنین تاکید می کند که بدون هماهنگی و اتحاد نمی توان یکرنگی را در جوامع دید و از امنیت و آسایش برخوردار بود.

مدیریت تعارض و سایر موضوعات مرتبط به آن از جمله مباحثی هستند که در پهنه دانش مدیریت مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در مجموعه موضوعات علوم اجتماعی و رفتاری جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند.

مدیریت تعارض كاری فنی و گاهی از تصمیم گیری و رهبری نیز مهمتر است و موفقیت مدیر در حل تعارض از جمله مهمترین توانایی مدیریت شناخته شده است. این موضوع از این نظر اهمیت دارد که شناخت مدیران و مسئولان دولتی نسبت به ماهیت، ویژگی ها و علل بروز تعارض بین گروه های مردمی و سازمان های دولتی در کنترل و نحوه برخورد با آن و کاهش مسائل ناشی از آن تاثیر شگرفی دارد.