از آغاز زندگی بشر تاکنون بر روی زمین ، همیشه افرادی بوده اند که به دلایلی بر وسوسه های شیطانی و خواهش های نفسانی خود لبیک گفته ، بر افراد مظلوم ظلم کرده ، حقوق مستضعفان را پایمال ، پرده های عفت را دریده و دست به هر جنایتی می زنند. لذا خداوند رحیم و مهربان برای جلوگیری از گسترش فساد در زندگی اجتماعی و جامعه ، مجموعه ای از قوانین و مقررات را در همه شریعت های آسمانی توسط پیامبران خود وضع نموده تا اگر کسی خطایی از او سر زد توسط این قوانین مجازات گردد.

در دین مبین اسلام نیز که دین رحمت و پیام آور صلح و صفاست خداوند برای افرادی که از انسانیت خود شرم نمی کنند و به هر جنایتی از قبیل قتل ، زنا، لواط ، سرقت ، ظلم ، بی عدالتی و … دست می زنند مجازاتهایی جعل کرده و برای تحقق صلح ، عدالت و امنیت درجامعه و از بین بردن ریشه های ظلم ، تبعیض و بی عدالتی تلاش كرده و می كند.

اما امروزه بدلیل برخی غرض ورزی ها ودشمنی ها وکینه ها توسط رسانه های غربی که مورد حمایت گروه های ضداسلامی می باشند اتهامات و شبهاتی بر تمامیت دین و مکتب اسلام و احکام اسلامی وارده شده است.

تمام این رسانه ها  سعی دارند بشریت را با بهره گرفتن از ابزار تاثیر گزار رسانه ای نظیر اینترنت، ماهواره، رادیو و مجلات خبری، روح و عقل انسانها را با دروغ و مطالب کذب، الوده کنند و انها را ازمسیر الهی که خداوند وانبیاء و اولیا ء صدیق  واندیشمندان خرداندیش برای بشریت بوجود اوردند منحرف کنند .

این افراد با وسایل ارتباط جمعی در کوششی هماهنگ، دائما اسلام را با عبارات منفی و پیوسته با عناصر نامطلوب نمایش می دهند و توانسته اند نگاه بقیه و به خصوص جوامع غربی وحتی جوامع شرقی را نسبت به اسلام و قرآن در جهت منفی تغییر دهند. و با عناوین مختلف سعی می کنند با ساختن شبهات غیر منطقی ، علیه  فلسفه و مبانی اسلام واحکام اسلامی ویا استفاده کردن از روایت جعلی وضعیف تاریخی، ذهن جوانان مسلمان بخصوص کشور جمهوری اسلامی ایران را نسبت به اسلام و احکام آن

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 منفی سازند . البته بیشترین ادعاهای  انها در مورد اسلام، خشن بودن وضد انسانی بودن احکام وقوانین اسلامی است .

این اسلام ستیزان و معاندان تصویری از اسلام ارائه می دهند که دارای این مولفه هاست:

1 – اسلام دینی کهنه و وحشی است و از سایر ادیان الهی مجزا می باشد.

3 – احکام اجتماعی و جزایی که در اسلام وجود دارد خشونت آمیز است و عامل ترویج خشونت طلبی می باشد.

4 – مسلمانان با اقلیت های غیر حاکم در جامعه اسلامی برخورد مناسب نداشته و نسبت به انها قوانین و احکام خشونت آمیزی اجرا می نمایند.

5 – پیامبر مسلمانان خود خشونت طلب بوده و دستور قتل بزرگان و قبیله های یهودی را صادر کرده در نتیجه او یک تروریست بوده است.

6 – مسلمانان امروزه در دنیای کنونی همگی تروریست می باشند و در جای جای دنیا مردم بی گناه را قتل و عام می نمایند.

در پی این شبهه افکنی ها درباره اسلام و قرآن، بعضی جوانان نا اگاه بمحض دیدن آن شبهات به دلیل ساده باور بودن و عدم اطلاعات کافی انها را باور می کنند و بعضا درصدد برمی ایند آن شبهات را به هرشکلی مطرح نمایند. اما این معاندان باید بدانند که دین اسلام، دین برهان است که می توان براساس دلایل محکم و منطقی و دیدگاه خرداندیشانه به شبهاتی که اسلام ستیزان وسکولارها وروشنفکران غرب زده مطرح می کنند پاسخ داد.

در فصل های این پژوهش کوشیده ایم با شیوه ای استدلال گونه و منطقی به بررسی موضوع پرداخته و در آن از اندیشه ها و دیدگاه های گوناگون مذاهب اسلامی استفاده و در این راه از کتاب خدا و سنت پیامبر او (ص) ره بجوییم و الهام بگیریم .

انسان آزاد متولد شده است. ارزش آزادی آن چنان است که از گذشته تا امروز بسیاری از اندیشمندان داستان تقدیس آن را در آثار خویش بیان نموده اند (کاتوزیان 1382، 1). تردیدی نیست که خداوندانسان را آزاد آفریده است و پیام تمامی پیامبران و صالحان متضمن همین معنی است. آزادی جزء حقوق ذاتی و طبیعی انسان می باشد.

با توجه به این که آزادی شهروندان از مصادیق بنیادین حقوق بشر است، احترام به آن در همه عرصه ها به ویژه گستره عدالت کیفری از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. ازهمین رو، اشخاص در همه مرحله های فرایند کیفری از هرگونه تعرض مصون بوده و به آسانی نمی تواند آزادی آنان را تحدید و یا سلب کرد (مسعود 1374، 6).

اما هنگامی که که از یک سو بین فرار متهم، پنهان شدن وی و یا امحا آثار جرم و از سوی دیگر، دلایل و قرینه ها متوجه شخص خاصی است، امکان تحدید و یا سلب آزادی اشخاص برای اجرای بهتر عدالت کیفری و رسیدگی قضایی  میسر می گردد (آخوندی 1388، 127: 5).

از این رو به علت اهمیت موضوع فوق در این تحقیق سعی می شود به تحقیق و تفحص در خصوص بازداشت موقت در فقه و حقوق اسلامی پرداخته و دیدگاه شارع مقدس را در خصوص این موضوع تبیین نماییم و سپس به بررسی دیدگاه قانونگذار جمهوری اسلامی ایران  در زمینه بازداشت بپردازیم.

البته لازم به ذکر است که در ایران  باستان  بازداشت متهم ان به ویژه در جرایم مهم تا تشکیل جلسه دادگاه و رسیدگی به اتهامات امری معمول بوده است. در حقوق روم نیز به گفته اولپین سپردن متهم  به اشخاص معتبر یا به قضات یکی از شهرهای همسایه یا به سربازان، در صورتی که دارای شخصیت اجتماعی بود و متعهدمی شد که در جلسه دادرس حضور یابد، امری بسیار متداول بوده است (آشوری 1376، 3). بنابراین هرچند تحقیق حاضر در خصوص محدوده زمانی حقوق موضوعه یعنی حقوق فعلی ایران بحث  می کند ولی این امر نشان دهنده این نمی باشد که بازداشت موقت در حقوق ایران پیشینه ای تازه دارد.

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

شایان ذکر است به علت تبیین بهتر موضوع ذکر شده، در این تحقیق ابتدا دیدگاه فقه و شارع مقدس در خصوص بازداشت موقت، احکام خاص آن و نیز موارد جواز صدور آن تبیین می گردد سپس دیدگاه مقنن  در خصوص بازداشت موقت، اهداف این قرار و انتقاداتی که بر بازداشت موقت وارده کرده اند بیان می گردد و در نهایت تشریفات شکلی صدور این قرار، انواع آن و نحوه اعتراض به آن و نیز برخورد مقنن با مرتکبین بازداشت غیرقانونی مشخص می گردد.

آن چه ما به الامتیاز انسان از دیگر موجودات است، قوه عقل، تفکر و اندیشیدن می باشد؛ و به واسطه همین قوه منحصر به فرد، انسان راه سعادت و کامیابی را یافته، به طریق هدایت و رستگاری راه می یابد. البته در صورتی که از این قوه به طریق صحیح استفاده نماید و این نعمت خداداد را در مسیر انحراف و اشتباه به کار نیندازد. باورهای غیر عقلانی و تحریف های شناختی در حوزه روان شناسی، بر اختلال تفکر فرد در درک واقعیات تاکید دارد و درمانگران این دو نظریه، راهکارهایی جهت مقابله با این عقاید نامعقول ارائه می دهند.

از سوی دیگر، اسلام در رسالت جهانی خویش، وظیفه پاسخگویی به تمام موضوعات مورد نیاز بشر را دارا می­باشد. شهید صدر معتقد است که موضوعات مورد نیاز بشر که در دین مطرح گردیده­اند، باید در دنیای واقع بررسی شوند تا به غنی­سازی اندیشه­ها و یافته­ های بشری کمک رسانند. به بیان دیگر، مفسر یا تحلیل­گر باید در پرتو یافته­ های خویش، با نگاهی پرسش­گرانه و با هدف پاسخ­یابی فعال و پویا رو به سوی قرآن نشسته و دیدگاه قرآن را از میان مقایسه نص آن با نتایج و یافته­ های اندیشه بشری دریافت نماید. و لذا، نظریه قرآن درباره عناوین مختلف اعتقادی، اجتماعی و جهانی با پیشرفت زمان پدید می ­آید و از طریق مجموعه تجارب یافته شده از علوم روز جامعه،

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 در تبادل اطلاعات با قرآن و محاوره و گفت و گوی با آن، نتایجی حاصل می­گردد که می­توان با آن­ها نیازها و سوالات بشر متمدن امروزی را پاسخ داد و بدین ترتیب مفاهیم عمیق قرآن را در بطن جامعه به طور آشکارتری ظاهر نمود.[1]

در حقیقت از آن جا که پژوهش در علوم انسانی ( به منظور شناخت، برنامه ریزی و ضبط و مهار پدیده ­های انسانی) در  راستای سعادت واقعی بشر ضرورتی انکارناپذیر است و استفاده از عقل و آموزه­های وحیانی در کنار داده ­های تجربی و عینی، شرط اساسی پویایی، واقع نمایی و کارایی این گونه پژوهش­ها در هر جامعه است، به همین دلیل، این پژوهشگر قصد دارد در تفسیر موضوعات قرآنی، یافته­ ها و تحقیقات دانشمندان علوم انسانی را(با موضوع بررسی تحریف های شناختی و باورهای غیر عقلانی) بر قرآن عرضه نماید و ضمن بهره­ گیری از آن­ها، به پاسخگویی سوالات و شبهات روز بپردازد و تنها در این صورت است که رهیافت­های بشری استفاده بهینه­ای دارد و قابلیت آن را دارد که بشر را در بعد معرفتی به سمت تکامل معنوی خویش سوق داده و در مقابل موانع و عوامل بازدارنده مصونیت بخشد.

نکاتی که در پژوهش حاضر رعایت شده عبارتند از:

استفاده از کتاب های روان شناسی در زمینه باورهای غیر منطقی و تحریف های شناختی.

استفاده از تفاسیر مختلف شیعه علی الخصوص تفسیر نمونه که  تفسیری اجتماعی است و به موضوعات مطرح در جامعه اشاره دارد.

استفاده از ترجمه قرآن آیة الله مکارم شیرازی.

استفاده از نرم افزارهای جامع تفاسیر نور و دانش نامه معارف قرآن 2.

در این فصل كلیاتی درباره دعا و مناجات و نیایش آمده است. در ضمن این تعاریف٬ تفاوت‌ها و شباهت‌های این واژه‌ها بررسی شده و پس از آن دعا از زاویه‌های مختلف به انواع مختلفی تقسیم‌بندی شده است و هر کدام از انواع ادعیه، از منظرهای مختلف بررسی و تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها در ادعیه ومناجات‌های شاعران بررسی شده است.

2-1- پیشینه دعا و مناجات

شاید بتوان نخستین نجوای آدمیان با خداوند تا پگاه آفرینش را در آن زمان پی گرفت كه خداوند امانت خویش را بر آسمان‌ها و زمین و كوه‌ها عرضه داشت و همگان بیمناك از این بار سنگین سرباز زدند؛ اما انسان جسور و بی‌پروا آن را پذیرفت: «و انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض و الجبال فابین ان یحملنها و اشفقن منها و حمله الانسان انه كان ظلوماً جهولاً: ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و كوه‌ها عرضه داشتیم، آنها از حمل آن سر بر تافتند و از آن هراسیدند؛ اما انسان آن را بر دوش كشید؛ او بسیار ستمكار و نادان بود.»[1]

البته انسان گاهی در پرستش معبود به خطا رفته و به جای نیایش با خدای یگانه،‌ گاهی سنگ و چوب و گاهی آتش، گاهی آب یا ستارگان و حتی حیوانات را به جای خالق هستی برگزیده و از آنها یاری خواسته است، اما در ضمیر ناخودآگاه خود آنها را واسطه‌ای برای نزدیكی بیشتر با پروردگار قرار داده تا بتواند اندكی از دور افتادن خود از حلقه الهی را جبران کند.

در ادبیات فارسی به‌ویژه ادبیات عرفانی، نمونه‌هایی می‌بینیم كه به شیوایی درباره جدایی انسان از خالق حقیقی خود، داد سخن داده‌اند. در نوشته‌های آنها انسان موجودی است كه از خالق خود كه همان معشوق اوست جدا افتاده و تمام تلاش او در این عالم، جستن راهی است برای قرب به خداوند متعال.

این تصویر را مولوی در اثر بزرگ خود؛ یعنی مثنوی بدین صورت بیان كرده است:

بشــــــنو از نــــی چــــون حــكایت می‌كند                       و از جــــدایی‌هــــا شكـــــایت مــــی‌كنـد

وز نیستـــــان چــــون مــــرا بــــبریــده‌انــد                        از نفیــــــرم مـــــرد و زن نالـــیـده‌انــــــــد

ســــینه خــــواهم شـــرحه شــــرحه از فراق                      تــــــا بگــــــویـــــم شــــرح درد اشـتیــاق

هر کــــسی کـــو دور مـــاند از اصل خویش                   بــــاز جـــــوید روزگـــــار وصــل خویش[2]

همان‌طور كه در این ابیات می‌بینیم مولوی دوری خود را از معشوق، چون نی جدا شده از نیستان می‌داند و خود را هر دم مستلزم ناله و نیایش می‌پندارد تا شاید بتواند با اشك و آه، اندكی از تألم و درد دوری از هجران را بكاهد. با تأمل در تاریخ می‌توان به معابد و مساجد و یا دیگر جاهایی برخورد كرد كه بشر در آنها مشغول عبادت و راز و نیاز می‌شده كه خود گواهی بر این مدعاست كه آدمی از ابتدای خلقت تا به اكنون دست از دعا و مناجات برنداشته و این چیزی نیست كه با ظهور دینی مخصوص یا پیامبر و فرقه‌ای پدید آمده باشد. شایان توجه است كه انسان بیشترین توجه و همت خود را صرف بهتر و زیباتر بنا شدن عبادتگاه‌های خود كرده است، به همین دلیل معمولاً در هر سرزمینی معابد از زیباترین و در عین حال مستحكم‌ترین بناهای آن دیار محسوب می‌شود.

تاریخ دعا را می‌توان با پیدایش انسان قرین دانست، چه انسان هرگز از نیازمندی‌ها جدا نبوده و در درون خود این احساس را داشته است كه باید در پناه قدرتی آرام

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 بگیرد و زندگی خود را در پناه و امید به آن مبدأ سپری كند؛ زیرا زندگی انسان در هر لحظه، در گرو فضل و بخشش یک مبدأ ناشناخته است كه آدمی تلاش می‌كند خود را به این مبدأ نزدیک کند و این نزدیكی را از راه تضرع و مناجات بر روی خود گشوده است، پس انسان در تمام لحظات و حالت‌هایش برای رسیدن به نیازهایش از دعا جدا نبوده و مناجات یكی از لوازم و ضروریات  اصلی زندگی محسوب می‌شود تا در سایه آن به خواسته‌هایش دست یابد.

حسن ممدوحی در رابطه با تاریخ دعا و قرین بودن آن با پیدایش انسان می‌گوید: «كاوش‌ها نشان می‌دهد كه حتی در دورترین زمان‌ها،‌ معبد و مسجد جزء واقعیت‌های غیر انفكاك زندگی بشر بوده‌اند حتی آن زمان كه بشر توان تصور یک مبدأ نامتناهی و قدرت مطلق را نداشته و به اشتباه به بت‌ها پناه می‌برده و از آنها یاری می‌جسته است.»[3]

خداوند با فرستادن پیامبران به تفصیل شیوه مناجات را به بندگانش آموخته است، به همین دلیل نیایش‌ها یكی از بخش‌های مهم متون دینی است كه توسط پیامبران آن دین، به مردم آموزش داده شده است. در اغلب ادیان الهی نیایش جایگاه ویژه‌ای دارد، به همین دلیل متونی كه از روی آن به نیایش می‌پردازند، معمولا از متون مقدس شمرده می‌شود. برای نمونه یكی از فرایض مسلمانان نماز است كه حداقل پنج مرتبه در روز برپا می‌شود و در هر نماز دو بار سوره حمد خوانده می‌شود. این سوره نوع خواسته‌هایی كه موجب رستگاری انسان می‌شود را به انسان می‌آموزد؛ زیرا پس از حمد و ستایش باری‌تعالی از خداوند می‌خواهیم كه در نشان‌دادن راه راست ما را یاری دهد و مارا در زمره مغضوبین درگاه خود یا گمراهان قرار ندهد، هنگامی كه می‌خوانیم: «ایاك نعبد و ایاك نستعین اهدانا الصراط المستقیم… .»[4] از او می‌خواهیم تا رحمت خود را شامل حال ما کند و ما را به حال خود رها نكند تا در گمراهی فرو نرویم و این خود درسی است كه خداوند منان به انسان آموخته است، زیرا خود فرموده: «اُدعونی استجب لكم: بخوانید مرا تا اجابت كنم شما را»[5] خداوند انسان را به دعاكردن فرا می‌خواند؛ زیرا از فطرت انسان و نیازهای او آگاه است و آنها را برآورده می‌کند.

۱.احزاب، ۷۲.

[2] . جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولوی، مثنوی معنوی (به تصحیح و پیشگفتار عبد الکریم سروش) چاپ اول، تهران ،انتشارات علمی و فرهنگی، 1375، دفتر اول بیت 1 تا 4.

1. حسن،ممدوحی کرمانشاهی، نیایش از دیدگاه عقل و نقل،قم ، موسسه چاپ بوستان کتاب و مركز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم،1389 ،ص۲۴.
2. حمد، ۳ الی7 .
3. غافر، ۶۰.

1- تعریف مسأله

اهمیت کاربرد شناختی زبان موجب شده تا آن را از دو دیدگاه مورد بررسی قرار دهند: یکی مجازی که خاص زبان ادبی و شاعرانه است و دیگری، حقیقی که به صورت زبان روزمره و متعارف ظهور پیدا می­ کند و نیز گفته اند:

زبان حقیقی یا خودكار: زبانی است كه صرفاً جنبه‌ی اطلاعی و ارتباطی دارد و در متون علمی به كار می‌رود.

زبان مجازی یا ادبی: زبانی برجسته، غیرمتعارف و معمولاً هنجارگریز و غیرخودكار است. در این زبان، از صنایع و آرایه‌های ادبی برای برجسته‌سازی سخن استفاده می‌شود تا از سخن بی‌نشان متمایز شود (صفوی، 1380: 3).

استعاره از قدیم مهم‌ترین شگردِ انتقالِ زبان از كاربرد حقیقی به كاربرد ادبی و مجازی، تلقی می‌شده است؛ اما امروزه، هم در زبان خودكار و هم در زبان ادب، كاربردها و عمل­كردهای متنوعی دارد. می­توان گفت در گذشته فقط در حوزه‌ی ادبیات به استعاره توجه می‌شد؛ اما امروزه، این پدیده قلمروی فراگیر یافته و به مبحثی گسترده در زبان‌شناسی تبدیل شده است.

تعاملات زبان و ادبیات چنان گسترده و فراگیر است كه نمی‌توان و نباید پدیده‌هایی چون استعاره را صرفاً در ساحت ادبیات تحلیل كرد؛ وانگهی، نمی‌توان فقط زبان روزمره را ابزار ارتباط آحاد بشر با یكدیگر دانست؛ زبان ادبیات هم نوعی ابزار ارتباطی است.

سنت مطالعه‌ی استعاره، به غرب و به ارسطو می‌رسد. ارسطو استعاره را شگردی برای هنرآفرینی می‌دانست و معتقد بود استعاره ویژه‌ی زبان ادب است و به همین دلیل باید در میان فنون و صناعات ادبی بررسی شود. این همان نگرش كلاسیک به استعاره است. نگرش دیگر به استعاره به قرون هجدهم و نوزدهم مربوط می‌شود كه به دلیل بینش حاكم بر آن عصر، رمانتیک نامیده می‌شود. در این نگرش استعاره به زبان ادب محدود نشده و لازمه‌ی زبان و اندیشه برای توصیف جهان خارج به شمار می‌رود (صفوی، 1383: 369).

یكی از نگرش‌هایی كه به پیروی از رمانتیك‌ها، استعاره را جزء جدایی‌ناپذیر زبان می‌داند، معنی‌شناسی شناختی[1] است. از نظر معنی‌شناسان شناختی، استعاره[2] عنصری بنیادین در مقوله‌بندی و درك انسان از جهان خارج و نیز در فرایند اندیشیدن است. استعاره در این رویكرد تصویری نو می‌یابد و به هرگونه فهم و بیانِ هر مفهوم انتزاعی در قالب تصورات ملموس‌تر، اطلاق می‌شود. استعاره با این تعریف، دیگر خاص زبان ادبی نیست و در كاربرد روزمره‌ی زبان هم جای می‌گیرد. نظریه­ی معاصر استعاره[3]– كه در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی به تبیین استعاره می‌پردازد- مدعی است كه نه تنها زبان، بلكه شیوه‌ی درك آن هم از مقولات انتزاعی جهان می‌باشد و بر مبنای استعاره استوار است و استعاره اساساً فرایندی ذهنی و شناختی است و استعاره‌های زبانی، فقط نمود و شاهد استعاره‌های ذهنی محسوب می‌شوند. در عین حال، مطالعه‌ی نمود استعاره‌های ذهنی در زبان، از راه‌های شناخت استعاره‌های ذهنی است (گلفام و ممسنی، 1387: 99).

استعاره‌های شعری، بسیار فراتر از صبغه­ی آرایه­ای، با جنبه‌های مركزی و جدایی‌ناپذیرِ نظام‌های مفهومی ما سروكار دارند. شاعران بزرگ می‌توانند با ما سخن بگویند، چرا كه آنان نیز از همان شیوه‌های تفكری بهره می‌برند كه همگی داراییم. آنان با بهره گرفتن از ظرفیت‌هایی كه همگی در داشتن‌شان مشتركیم، تجربیات­مان را برجسته می‌كنند، پیامدهای باورمان را می‌كاوند، طرز تفكرمان را به چالش می­کشند و به نقد ایدئولوژی‌های­مان می‌پردازند. بدون داشتن دانش اولیه از ماهیت استعاره و

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 چگونگی كاركرد آن، نمی‌توانیم دركی از كاركردهای تفكر استعاری چه در ادبیات و چه در زندگی خود داشته باشیم (لیكاف و ترنر، 1989: xi).

در علوم شناختی برای توجیه مفهوم‌سازی استعاره از طرح‌‌واره‌ها استفاده می‌شود. این طرح‌واره‌ها غالباً تصوری‌اند؛ یعنی براساس الگوی شناختی و مفاهیم بنیادین ذهن ما شكل می‌گیرند. از این مفاهیم و ساخت‌های حاصل از آن‌ ها، برای توصیف موضوعات انتزاعی و اندیشیدن استفاده می‌شود (صفوی، 1383: 376-374).

هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه‌ی ساخت‌های طرح‌واره‌‌ای در غزلیات سعدی و حافظ می‌باشد. انواع مختلفی از طرح‌واره‌های تصویری[4] در حوزه‌ی معنی‌شناسیِ شناختی مطرح شده است؛ اما این پژوهش فقط به بررسی طرح‌واره‌ها­ی حجمی [5]، طرح‌واره‌ها­ی حرکتی[6] و طرح‌واره‌ها­ی قدرتی[7] می ­پردازد.

2-1- اهمیت و ضرورت پژوهش

کاربرد این نظریه در ادبیات را از چند جهت می­توان توجیه کرد :

1- بحث درباره ادبیات از دیدگاه زبان­شناسی سبب می­ شود زبان را در پیچیده­ترین شکل خود بررسی کنیم. از آن­جا که تار و پود ادبیات از زبان تشکیل شده و زبان­شناسی وظیفه­ اش مطالعه­ علمی زبان است، برخی از دستاوردهای زبان­شناسی در بررسی آثار ادبی شیوه­ای مؤثر است» (شاه­حسینی، 1390 : 13).

2- کاربرد نظریه­ معاصر استعاره فراگیر است و می­توان آن را در انواع متون بررسی کرد . به عبارت دیگر این نظریه ادعا می­ کند که استعاره بر تفکر و اندیشه مبتنی است و تجارب عینی و ذهنی بشر را سازمان­دهی ­کرده و در زبان بازتاب می­دهد. استعاره­ها در انواع زبان حضور دارند : در زبان ادبیات، در زبان سیاست، زبان علم، زبان مذهب، زبان هنر و هر تجلی زبانی که زاییده­ی ذهن بشر است. آن­چه در مباحث استعاره­ی مفهومی و اصول آن وجود دارد، به پیکره­ی زبان ادبی نیز می­توان تعمیم داد و از این حیث تفاوتی در تحلیل وجود ندارد، جز آن­که در استعاره­های ادبی اصل خلاقیت استعاری بیش­تر به چشم می­خورد.

به اعتقاد لیکاف و جانسون، استعاره، «یکی از مهم­ترین شگردها در تلاش برای فهم نسبی چیزی است که امکان فهم کامل آن وجود ندارد مثل احساسات ، تجربیات زیبایی­شناختی، عادات، اخلاق و آگاهی روحی» ( فیارتز ، 1390 : 98 )که موضوعات اصلی ادبیات و به ­ویژه شعر غنایی را تشکیل می­دهند. بنابراین، ضرورت بررسی استعاره­ی مفهومی در شعر بیش­تر از زبان معمولی است.

زمان به منزله­ی دزد (35)، زمان به منزله­ی بلعنده (41)، زمان به منزله­ی حرکت (44)، زمان به منزله­ی تخریب­کننده (42)، زمان به منزله­ تغییر دهنده (40)، زمان به منزله­ی ارزیابی کننده (42)، زمان به منزله­ی دروگر (41) ، زمان به منزله­ی تعقیب­کننده (46).

درباره­ استعاره در شعر سعدی و حافظ با رویکردی سنتی، مطالب ارزنده­ای به رشته تحریر در آمده است؛ اما با توجه به انقلابی که این نظریه در نگاه به استعاره ایجاد کرده، بررسی دوباره­ی آن­ها در سایه یافته ­های نو ضروری می­نماید، به ویژه درباره غزل­های سعدی که هرچند حاوی استعاره­های زیادی هستند؛ اما در مطالعات سنتی به خاطر توجه صرف به استعاره­های بدیع و شاعرانه یا اساساً استعاره فرض نشده ­اند یا در قالب دیگر گونه­ های آرایه ­های ادبی قرار گرفته ­اند. این پژوهش می ­تواند با بررسی جنبه ­های زبانی غزلیات سعدی بخشی از زیبایی­کلام او را روشن سازد که با عباراتی چون «چیزی غیر قابل لمس» و «چیزی غیر قابل نشان دادن» (دشتی، 1381 :46) بیان کرده اند و یا به دلیل عدم درک این جنبه از زیبایی، او را به ناحق «بزرگ­ترین ناظم زبان فارسی» (شاملو، به نقل از عابدی، 1390: 5) نامیده ­اند.

[1]Cognitive semantics

[2]metaphor

[3]Contemporary theory of metaphor

[4]Image schemas

[5]Containment schemsa

[6]Path schemas

[7]Force schemas