1-2 – اهمیت غلات در تغذیه انسان

مقدار غله ای که در جیره غذایی انسان مورد استفاده قرار می گیرد به روشنی می تواند ما را نسبت به اهمیت غیر قابل انکار آنها آگاه کند. در بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی بیش از 80% جیره غذایی به طور مستقیم از غلات تامین می شود. سهم غلات در جیره غذایی مردم اروپای مرکزی و غربی بین 45 تا 55 درصد و ایالات متحده آمریکا تقریبا 20 تا 30 درصد است. بطوری که نزدیک 70 درصد سطح زیر کشت یک میلیارد هکتاری جهان را غلات اشغال می کنند و در درجه اول نزدیک به نیمی از کل نیازهای غذایی انسان، به ویژه آسیا مستقیما از غلات تامین      می شود. غلات در تولید سایر فراورده های دامی مانند گوشت، تخم مرغ، شیر و غیره ، نیز در مقایسه با دیگر محصولات زراعی سهم فوق العاده زیادی دارند(کاظمی اربط،1374). هم اکنون مصرف غلات بطور تقریب بر اساس سرانه مصرف در سال بالغ بر 390-370 کیلوگرم است، یعنی 1 کیلوگرم به ازای هر فرد در روز و مصرف مستقیم روزانه انسان حدود   این مقدار است. مصرف سالانه غلات در هندوستان 170 کیلوگرم، در ایران حدود 300 کیلوگرم و در آمریکا 675

کیلوگرم برآورد شده است که عمدتا به صورت غیر مستقیم  در تغذیه دام مصرف و پس از تبدیل به پروتئین حیوانی توسط انسان مصرف می گردد(امام و همکاران،1384).

گیاهان در طول دوره رشد خود پیوسته توسط عوامل نامساعد محیطی تحت تاثیر قرار          می گیرند. بعضی از این عوامل نامساعد مانند تنش خشکی، رشد و نمو را در گیاهان محدود می کنند(Azizinia et al., 2005 ). تنش خشکی جزء تنش های عمومی می باشد كه آثار بسیار نامطلوبی بر رشد و تولید گیاهان زراعی می گذارد(, 2005  Blum). شدیدترین اثرات تنش خشكی موقعی مشاهده می شوند كه كمبود آب در دوره گلدهی یا پر شدن دانه رخ دهد. در مرحله رشد زایشی گیاه، تنش آب فرایند گلدهی و رسیدن میوه را تسریع می كند(et al.,2005 Sinaki ). تنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده رشد و نمو گیاهان در سرتاسر دنیا می باشد، به طوری که کاهش رشد در اثر تنش خشکی به مراتب بیشتر از سایر تنش های محیطی دیگر است(Blum,2011). اقلیم خشک و نیمه خشک، بیشتر مناطق ایران را تحت تأثیر خود قرار داده و خشکسالی های اخیر برمشکل کم آبی افزوده است. متوسط بارندگی در ایران 241 میلیمتر است که کمتر از متوسط بارندگی جهان می باشد(قمصری و همکاران،1388 ). بر اساس آمار موجود بیش از 95 درصد آبی که در کشور مصرف می شود در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار     می گیرد. لذا بیشترین حجم تلفات آب نیز در این بخش رخ می دهد (غلامحسینی و همکاران، 1387). با این حال با اعمال مدیریت صحیح و بکارگیری تکنیک های پیشرفته به منظور حفظ ذخیره رطوبت خاک و افزایش ظرفیت نگهداری آب، می توان راندمان آبیاری را افزایش داد. از جمله راه های مقابله با تنش خشكی، اصلاح گیاهان متحمل و زودرس است و شناخت این موضوع كه هر یک از گیاهان یا ژنوتیپ ها چگونه با تنش مقابله می كنند، حائز اهمیت می باشد (., 2007 et al  Koocheki).

بنابراین این مطالعه به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص های تحمل به تنش در ژنوتیپ های مختلف ارزن تحت رژیم های متفاوت آبیاری در بهار 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجراء شد.

1-3- معرفی ارزن

کاشت ارزن در ایران و دیگر کشورهای گرم که سابقه تاریخی زیادی در امر زراعت دارند، وجود داشته است. در چین قدیم حدود 2600 تا 2700 سال قبل از میلاد ارزن، برنج، گندم و دیگر غلات از گیاهان زراعی درجه اول بوده اند. تاریخچه زراعت ارزن در چین، یونان و روم حتی به بیش از 2600 سال قبل ازمیلاد می رسد. در حال حاضر ارزن به مقدار زیاد در آفریقا، هندوستان، چین و بعضی از کشورهای آمریکای جنوبی کاشته می شود و در ایران نیز زراعت ارزن از قرن سیزدهم متداول بوده است(راشد محصل و همکاران، 1380). ارزن در بعضی از کشورهای اروپایی برای تغذیه انسان، حیوانات و پرندگان به مقدار زیاد کاشته می شود(امام،1382  و خدابنده،84).

1-3-1- دلایل اهمیت ارزن در بین گیاهان زراعی

گیاه ارزن در نواحی وسیعی از جهان کشت می شود. رشد سریع، قابلیت تطابق بالا با نواحی گرمسیری، مقاومت نسبی بالا به خشکی و شوری، درصد بالای پروتئین، پربرگی و خوش خوراکی و عدم وجود اسید پروسیک، چهار کربنه بودن و در نتیجه توانایی تولید بالای آن در نواحی گرم و خشک و بالا بودن بازده مصرف آب نسبت به گونه های سه کربنه همگی باعث شده است که به صورت گیاه ایده آلی برای کشت در نواحی گرم وخشک مطرح گردد(ناخدا، 1379). گونه های مختلف ارزن به دلیل کوتاه بودن فصل رشد و داشتن برخی خصوصیات ویژه، در مقایسه با گیاهان دیگر به آب کمتری نیاز دارند و می توانند در شرایط کمبود آب نسبت به سایر گیاهان محصول قابل قبولی تولید کنند(کاظمی اربط،1374). با توجه به این موضوع و همچنین از آنجایی که ارزن جیرۀ غذایی مناسبی برای طیور و جایگزین مطمئنی برای ذرت است(et al., 1996 Baltensperger ; ,1999 Myers)، این گیاه می تواند گیاهی مناسب برای کاشت در مناطق کم آب باشد.

الف- دلایل  اهمیت مورفولوژیکی ارزن

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 

1-  از نظرمورفولوژی، ارزن تنوع فنوتیپی نسبتاً زیادی دربین غلات دارا است که به شرح زیر    می باشند:

الف- ارتفاع گیاه به طور متوسط از 100 تا 300 سانتی متر و در برخی ارقام از 200 تا 500 سانتی متر متفاوت است.

ب- تعداد برگ از 10 تا 20 عدد متفاوت است که در ارقام علوفه ای تعداد برگ بیشتر از ارقام دانه ای می باشد.

ج- طول برگ بیش از 50 سانتی متراست.

د- پهنای برگ 2 تا 5 سانتی متر فرق می کند.

ه- ساقه ارزن قوی و ممکن است قطور یا نازک، ساده یا منشعب و معمولاً دارای شاخه های فرعی اولیه و ثانویه باشد. تعداد ساقه ها (پنجه ها یا پاجوش(که از یک بذر منشأ می گیرند از 1 تا بیش از

7 عدد متغییر است، در ارزن نوتریفید این تعداد بیشتر می باشد( Yadav et al., 2001و خدابنده، 1384).

2- از نقطه نظر آرایش، گیاه ارزن خصوصیات مطلوب بسیار زیادی دارد:

الف- ازهرگره یک غلاف برگ منشأ می گیرد. آنچه بیشتر معمول است وجود 9 میانگره         می باشد. میانگره ها در مجاور سطح زمین کوچکترند و هرچه به انتهای ساقه نزدیکتر می شویم فاصله شان بیشترمی شود(یوسف زاده،1387). این حالت منجر می شود ترتیب برگ به صورتی باشد که بتواند حداکثر نور خورشید را جذب کند و حداقل سایه اندازی را داشته باشد. همین دلیل باعث می شود جریان آزادانه هوا وتبادل دی اکسیدکربن برقرار شود، در نتیجه قابلیت مؤثری برای فتوسنتز گیاه و تولید ماده خشک بالاتر درمناطق گرم و خشک می باشد. در بالای هر گره یک شیار سطحی وجود دارد که جوانه جانبی داخل آن قرارگرفته است. در گره انتهایی جوانه وجود ندارد و به ساقه گل دهنده ختم می شود. جوانه های موجود در هر شیار به برگها منتهی               می گردند(امام، 1374 و  et al., 2011  Rostamza).

ب- برگها روی ساقه ها محکم قرار دارندکه باعث افزایش مقاومت گیاه به ورس که معمولاً ناشی از باد یا باران است می شوند(امام، 1374).

ج- اندامهای زایشی: گل آذین ارزن دارای سنبله های فشرده، مستقیم یا خمیده بطول 35-10 سانتی متر می باشند. سنبله ها روی یک پایه قرار گرفته اند(ایران نژاد وشهبازیان ،1384).

ب- دلایل اهمیت فیزیولوژیکی ارزن

گونه های مختلف ارزن به دلیل کوتاه بودن فصل رشد و داشتن برخی خصوصیات ویژه، در مقایسه با گیاهان دیگر به آب کمتری نیاز دارند و می توانند در شرایط کمبود آب نسبت به سایر گیاهان محصول قابل قبولی تولید کنند(کاظمی، 1374). سیستم ریشه ای عمیق و گسترده ی ارزن باعث مقاومت مطلوب این گیاه به تنش خشکی می شود(امام ،1382). ارزن غله ای چهار کربنه است که کارایی فتوسنتزی و کارایی استفاده از آب در ارزن در مقایسه با غلات سه کربنه چون گندم و جو بسیار زیادتر است (امام،1382 وet al.,2004 Diouf). گرچه ارزن محصولی دومنظوره می باشد اما بیشتر، هدف از کشت آن تولید دانه است. محصولاتی مانند گندم، برنج، جو تقریباً با مصرف دو برابر این آب، یک واحد ماده خشک تولید می کنند. راندمان مصرف آبی بالا همراه با انجام فتوسنتز به روش ₄C به این معنی است که ارزن پتانسیل بسیار بالایی جهت رشد تحت شرایط گرم و خشک دارد(ناخدا و همکاران،1379، پور میرزا و تاج بخش،1382وامام،1382).

ارزن یكی از گونه‌های سازگار به خشكی است كه بررسی و مطالعه صفات ویژه آن می‌تواند به شناسایی مكانیسم‌های مؤثر در مقابله با خشكی كمك نماید. مكانیسم‌های متفاوتی برای تحمل خشكی در ارزن‌ها مطرح است. تحقیقات نشان داده است كه ارزن می‌تواند از طریق گلدهی زودتر (et al., 1987 (Bidinger و عدم همزمانی در نمو پنجه‌ها (et al., 1986  (Mahalakshmiاز اثرات خشكی بگریزد.

ج- دلایل اهمیت فراوری و صنایع تبدیلی ارزن

ارزن علاوه بر اینکه مانند سایر غلات یک غله دانه ای است اما از علوفه آن نیز به منظور تغذیه دام استفاده می گردد. می توان از علوفه آن به صورت چرای مستقیم دام نیز استفاده کرد( Wilson et al., 2000 و ناخدا،1379).

1-3-2- ترکیبات شیمیایی دانه ارزن

ترکیب عمده دانه ارزن را نشاسته تشکیل می دهد. مطابق تجزیه های شیمیایی متعددی که در نقاط مختلف دنیا بر روی دانه ارزن صورت گرفته است ترکیبات شیمیایی دانه ارزن به طور متوسط به صورت زیرمی باشد(امام، 1382).

1- رطوبت 10 تا 14 درصد، 2-سلولز 7 تا10 درصد، 3-خاکستر 2-3 درصد، 4-چربی خام 3تا4 درصد،5-پروتئین خام 6 تا8 درصد، 6-مواد معدنی 2 تا3 درصد. نشاسته دانه از 13 درصد آمیلوزو 87 درصد آمیلوژکتین تشکیل شده است.  ارزن دارای مقادیر کمی از ویتامین های B1 و   B2 است، ویتامین ها درلایه آلئورن وجود دارند. هر صدگرم دانه ارزن حدود 334 تا 360 کالری حرارت تولید می نماید (خدابنده،1367 و امام، 1382).

 1-3-3- موارد مصرف ارزن

ارزن گیاه مفیدی است که تقریباً کلیه قسمت های آن اعم از ساقه، برگ، و دانه آن مصرف       می شود و فراورده های گوناگونی از آن بدست می آید. موارد مصرف ارزن در تغذیه انسان، تغذیه دام وطیور، و مصارف صنعتی است(et al., 2011  Rostamza ; Goldsworthy et al.,1984 ).

1-1 کلیات…………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2 تاریخچه …………………………………………………………………………………………………………. 3

1-3 کشت سورگوم در ایران………………………………………………………………………………………. 3

1-4 گیاهشناسی سورگوم…………………………………………………………………………………………… 4

1-5 اكولوژی سورگوم……………………………………………………………………………………………… 6

1-6 انواع سورگوم…………………………………………………………………………………………………… 7

1-6-1 سورگوم علوفه­ای……………………………………………………………………………………………. 7

1-7  ترکیبات شیمیایی موجود در سورگوم…………………………………………………………………….. 8

1-8 کاربرد سورگوم ……………………………………………………………………………………………….. 8

1-8-1 مصارف خوراکی…………………………………………………………………………………………… 9

1-8-2 تغذیه حیوانات………………………………………………………………………………………………. 9

1-8-3  تولیدات صنعتی…………………………………………………………………………………………….. 9

1-8-4 تولید اتانول و باگاس……………………………………………………………………………………….. 10

1-9 تنش­های محیطی……………………………………………………………………………………………….. 10

1-9-1 نقش آب در گیاهان……………………………………………………………………………………….. 11

1-9-2 تنش خشکی…………………………………………………………………………………………………. 12

1-9-3 اثرات خشکی بر رشد و عملکرد…………………………………………………………………………. 13

1-9-3  اثرات خشکی بر روابط آب …………………………………………………………………………….. 13

1-9-4  اثرات خشکی بر روابط غذایی ………………………………………………………………………….. 14

1-9-5 اثرات خشکی بر فتوسنتز………………………………………………………………………………….. 14

1-10  مکانیسم های فیزیولوژیکی تحمل به خشکی…………………………………………………………… 15

1-10-1 حفظ آب سلول و بافت………………………………………………………………………………….. 15

1-10-2 نقش آنزیم های آنتی اکسیدان ………………………………………………………………………… 17

1-11 خصوصیات مطلوب یک بوته گیاهی برای تحمل خشکی……………………………………………. 17

1-11-1 تعداد پنجه………………………………………………………………………………………………….. 17

1-11-2 ریشه…………………………………………………………………………………………………………. 17

1-11-3 خوشه……………………………………………………………………………………………………….. 17

1-11-4 برگ………………………………………………………………………………………………………… 18

1-12 راهبرد ها در شرایط تنش……………………………………………………………………………………. 18

فصل دوم: بررسی منابع…………………………………………………………………………………………. 20

2-1 اثر تنش خشکی ­بر تعداد و سطح  برگ گیاه……………………………………………………………… 21

2-2 اثر تنش خشکی ­بر کلروفیل ( aوb)‌ و کارتنوئید برگ…………………………………………………. 22

2-3 اثر تنش خشکی ­بر محتوای نسبی آب برگ (RWC):………………………………………………… 24

2-4 اثر تنش خشکی ­بر قطر و ارتفاع ساقه گیاه………………………………………………………………… 25

2-5 اثر تنش خشکی ­بر عملکرد علوفه تر و خشک……………………………………………………………. 26

2-6 شاخص سطح برگ (LAI)………………………………………………………………………………….. 28

2-7 مروری بر اثرات حاصل از محلول پاشی برگی آسکوربیک اسید، سالیسیلیک اسید،پرولین و گلایسین بتائین           29

2-7-1 آسکوربیک اسید……………………………………………………………………………………………. 30

2-7-2 اسید سالیسیلیک…………………………………………………………………………………………….. 31

2-7-3 پرولین و گلایسین بتائین…………………………………………………………………………………… 34         

فصل سوم: مواد و روشها………………………………………………………………………………………… 37

3-1 آزمایش مزرعه ای……………………………………………………………………………………………… 38

3-1-1 مشخصات محل و زمان اجرای آزمایش………………………………………………………………… 38

3-1-2 خصوصیات اقلیمی محل اجرای آزمایش………………………………………………………………. 38

3-1-3 ویژگی های خاک محل اجرای آزمایش………………………………………………………………. 38

3-1-4 طرح مورد آزمایش…………………………………………………………………………………………. 39

3-1-5 مراحل اجرای آزمایش…………………………………………………………………………………….. 40

3-1-6 اعمال تیمار آبیاری…………………………………………………………………………………………. 40

3-1-7 اعمال تیمار محلول پاشی………………………………………………………………………………….. 40

3-1-8 اندازه گیری صفات………………………………………………………………………………………… 41

3-2 آزمایش گلخانه ای…………………………………………………………………………………………….. 42

3-2-1 مراحل انجام کار……………………………………………………………………………………………. 42

3-2-2 طرح آماری آزمایش……………………………………………………………………………………….. 42

3-2-3 اندازه گیری صفات………………………………………………………………………………………… 42

3-3 آزمایش جوانه زنی…………………………………………………………………………………………….. 43

3-3-1 مراحل انجام کار……………………………………………………………………………………………. 43

3-3-2 اندازه گیری صفات………………………………………………………………………………………… 44

فصل چهارم: نتایج و بحث……………………………………………………………………………………… 46

4-1 نتایج آزمایش مزرعه…………………………………………………………………………………………… 47

4-1-1 طول ساقه…………………………………………………………………………………………………….. 47

4-1-2 طول سنبله…………………………………………………………………………………………………….. 51

4-1-3 قطر ساقه……………………………………………………………………………………………………… 53

4-1-4 تعداد برگ…………………………………………………………………………………………………… 55

4-1-5 تعداد پنجه……………………………………………………………………………………………………. 57

4-1-6 محتوای کلروفیل a…………………………………………………………………………………………. 59

4-1-7 محتوای کلروفیل b…………………………………………………………………………………………. 61

4-1-8 محتوای کلروفیل کل………………………………………………………………………………………. 63

4-1-9 نسبت کلروفیل a/b………………………………………………………………………………………… 65

4-1-10 محتوای کاروتنوئید……………………………………………………………………………………….. 68

4-1-11  شاخص سطح برگ……………………………………………………………………………………… 70

4-1-12 عملکرد علوفه تر………………………………………………………………………………………….. 73

4-1-13 عملکرد علوفه خشک…………………………………………………………………………………….. 75

4-1-14 وزن تر تک بوته…………………………………………………………………………………………… 77

4-1-15 وزن خشک تک بوته…………………………………………………………………………………….. 79

4-2 نتایج آزمایش گلخانه………………………………………………………………………………………….. 81

4-2-1 طول برگ……………………………………………………………………………………………………. 81

4-2-2 عرض برگ………………………………………………………………………………………………….. 84

4-2-3  وزن خشک اندام هوایی…………………………………………………………………………………… 86

4-2-4 وزن خشک ریشه……………………………………………………………………………………………. 88

4-2-5  ارتفاع بوته…………………………………………………………………………………………………… 90

4-2-6 شاخص کلروفیل……………………………………………………………………………………………. 92

4-2-7 نسبت وزن ریشه به اندام هوایی…………………………………………………………………………… 94

4-3 نتایج آزمایش جوانه زنی……………………………………………………………………………………… 96

4-3-1 پرایمینگ توسط محلول آسکوربیک اسید…………………………………………………………….. 96

4-3-1-1 درصد جوانه زنی………………………………………………………………………………………… 96

4-3-1-2 سرعت جوانه زنی……………………………………………………………………………………….. 98

4-3-1-3 میانگین زمان جوانه زنی………………………………………………………………………………… 99

4-3-1-4 شاخص بنیه بذر………………………………………………………………………………………….. 100

4-3-2 پرایمینگ توسط محلول سالیسیلیک اسید………………………………………………………………. 100

4-3-2-1 درصد جوانه زنی………………………………………………………………………………………… 100

4-3-2-2 سرعت جوانه زنی……………………………………………………………………………………….. 103

4-3-2-3 میانگین زمان جوانه زنی………………………………………………………………………………… 104

4-3-2-4 شاخص بنیه بذر………………………………………………………………………………………….. 105

4-4 نتیجه ­گیری کلی و پیشنهادات………………………………………………………………………………… 105

       منابع………………………………………………………………………………………………………………. 107

      پیوست…………………………………………………………………………………………………………….. 124

1 کلیات:

نگرش عمیق­تر به گیاهان علوفه­ای با توجه به افزایش تقاضا برای غذا به علت رشد فزاینده جمعیت  و اهمیت پروتئین در جیره غذایی مردم و از آنجائی­که این پروتئین بطور عمده از طریق فرآورده ­های دامی تأمین می­ شود، ضروری است. نقش گیاهان علوفه­ای درتولید دام و در نتیجه تأمین نیاز انسان به فرآورده ­های دامی از اهمیت غیر قابل انکاری برخوردار است. با این وجود، متأسفانه در کشور ما به تولید و مدیریت گیاهان علوفه­ای در مقایسه با سایر محصولات زراعی کمتر توجه شده است برای جبران کمبود علوفه نیاز به گیاهانی است که ضمن تولید علوفه بیشتر و کیفیت مناسب، نسبت به شرایط نامساعد محیطی نیز مقاوم باشند تا در طول سال به خصوص فصل­هایی از سال که کمبود علوفه به صورت حادتر مطرح می­ شود بتوانند تولید داشته باشند و نیاز دام­ها را تامین نمایند. در این راستا سورگوم[1] نه تنها از عملکرد بالایی

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 برخوردار است بلکه با شرایط اقلیمی اکثر مناطق ایران به خصوص مناطق گرم و خشک و معتدل سازگاری خوبی دارد (فومن و همکاران، 1387). سورگوم از نظر اهمیت غذایی پنجمین غله دنیا پس از گندم، ذرت، برنـج و جـو محسوب می­ شود. مهمترین کشور­های عمده تولید کننده سورگوم آمریکا، هندوستان، آرژانتین، چین، مکزیک، نیجریه و سودان هستند. سورگوم در شمال و جنوب آمریکا، اروپا و استرالیا به مصرف تغذیه دام می­رسد اما در آسیا، آفریقا و آمریکای مرکزی بیشتر مصرف خوراکی دارد (FAO, 1989). سورگوم گیاه مقاومی بوده و در شرایطی که برای بیشتر غلات نا­مناسب است قادر به تولید بذر می­باشد. به دلیل مقاومت این گیاه نسبت به خشکی، برای مناطقی که بارندگی منظمی ندارد گیاه مناسبی است (Purseglove., 1972). اگر­چه پتانسیل عملکرد آن شبیه ذرت (Pickett and Fredericks., 1959) می­باشد، ولی کشت این گیاه در مناطق نیمه­خشک حاره­ای که میزان بارندگی سالانه بیش از 500 میلی­متر بوده معمول است. در این مناطق بارش سالیانه در خلال دو تا هفت ماه از سال، بیشتر از میزان تبخیر و تعرق می­باشد. بهبود و افزایش عملکرد سورگوم منوط به شناخت بهتر صفات فیزیولوژیکی و رشد و نمو آن است.

1-2 تاریخچه

1-3 کشت سورگوم در ایران

با توجه به سازگاری­های اکولوژیک خاص این گیاه که مناسب با شرایط موجود در ایران است در 40 هزار هكتار از اراضی ایران كشت می­ شود. در مناطق مرطوب با بهره گرفتن از ارقام مناسب و در مناطق سرد با رعایت تاریخ كاشت در اواخر بهار و اوایل تابستان كشت آن امكان­پذیر است. آزمایشات نشان می­دهد سورگوم دانه­ای در اكثر مناطق ایران كه 140-90 روز دارای درجه حرارت بالای 15 درجه سانتیگراد باشند با بهره گرفتن از ارقام و واریته­های مناسب و رعایت تاریخ كاشت قابل كشت است

در ایران، سورگوم در اردستان و یزد از سال­ها قبل کشت می­شده است. در سیستان و بلوچستان نیز سورگوم دانه­ای کشت و از آن نان تهیه می­کرده ­اند. همچنین در مناطق گرم استان فارس از جمله کازرون سورگوم کشت می­ شود. در کرمان و بنادر جنوب نیز سورگوم کشت و به مصرف تغذیه دام می­رسیده است (عادلی، 1374). سورگوم گیاهی است که مقاومت بالا به شرایط نا مساعد محیطی دارد و در شرایطی كه برای بیشتر غلات نامناسب است قادر به رشد و تولید بذر می­باشد (المدرس‏، 1387). سورگوم دارای خصوصیات زراعی بسیار خوب از جمله رشد سریع بوده و در مدت زمان كوتاهی در حدود 50 روز (البته بسته به شرایط آب و هوایی) محصول قابل توجه تولید می­كند. سورگوم محصولی با تنوع ژنتیكی بالا است و ویژگی­های كیفی مانند وجود تانن در دانه موجب كاهش ارزش غذایی‏، كاهش قابلیت هضم و كاهش نسبت كارایی پروتئین آن می­ شود (Ejeta., 1990). در برخی واریته­ها حضور پلی فنول­ها دانه را تلخ­تر و بد طعم می­سازد اما همین پلی فنول­ها به حفظ دانه در برابر حمله حشرات و پرندگان و جوانه­زنی پیش از برداشت كمك می­كنند. دانه­ های سورگوم معمولا به رنگ­های سفید‏، قرمز، زرد و یا قهوه­ای دیده می­شوند (Butler., 1990).

1-4 گیاهشناسی سورگوم

. سورگوم با نام علمیSorghum biocilor (L.) Moench  یکی از گیاهان خانواده غلات (زهتابیان و چاهوکی، 1389) و یکی از پنج گیاه زراعی عمده دنیا محسوب می­ شود و امروزه بعد از چهار گیاه گندم، برنج، جو و ذرت مقام پنجم را دارا می­باشد (فومن، 1389؛ کلیدری و همکاران، 1386). سورگوم گیاهی یکساله، روزکوتاه با 6 درصد گرده افشانی غیر­مستقیم و از نظر فتوسنتزی جزو گیاهان 4 کربنه است (پورکاظم، 1387). این گیاه دارای سیستم ریشه­ای افشان و بسیار توسعه یافته­ای است. به طور متوسط تا عمق 50-40 سانتیمتری (حداكثر تا عمق 90 سانتی متری) در خاك نفوذ می­كند و بصورت جانبی تا 40 سانتی­متر گسترش می­یابد هر چند گسترش ریشه تا شعاع 120 سانتی­متری اطراف گیاه نیز مشاهده شده است. از دیگر خصوصیات ریشه ­های سورگوم، داشتن مقادیر بسیار زیادی تار كشنده است كه میزان آن در یک سانتیمتر مربع تقریبا 2 برابر بیشتر از ذرت است (نورمحمدی، 1380). رشد و پراكنش سیستم ریشه­ای سورگوم تحت تاثیر رطوبت خاك، مقاومت فیزیكی خاك و تخلخل خاك قرار می­گیرد (مظاهری، 1377). گمان می­رود كه ذخایر سیلیسی موجود بر روی آندودرم ریشه سورگوم منجر به محكم شدن ریشه در خاك و كمك به تحمل تنش خشكی می­ شود. ساقه سورگوم مستقیم با پوسته محكم و مغز نرم می­باشد. ارتفاع گیاه از 3/0 تا 5/4 متر متغیر و دارای 20-7 میانگره است. فاصله میانگره­ها از پایین به طرف بالا افزایش می­یابد، قطر ساقه از پایین به طرف بالا كاهش پیدا می­كند و بین 4-1 سانتیمتر متغیر است. ساقه سورگوم آبدار و میزان شیره ساقه در برخی ارقام 48-38 درصد می­رسد. بالا بودن شیره ساقه باعث افزایش مقاومت سورگوم نسبت به ورس‏، بیماری­ها و بالا رفتن ارزش علوفه­ای آن می­گردد (نور محمدی، 1380). معمولا تعداد پنجه هر بوته بین 4-3 عدد و در مواردی به 10 عدد نیز می­رسد. البته رقم­های دانه­ای سورگوم در جهتی اصلاح شده ­اند كه تعداد پنجه كمتری تولید می­كنند. قطر ساقه سورگوم­های دانه­ای معمولا بیشتر از بقیه انواع سورگوم­ها می­باشد (Martin et al., 1986).

برگ­های سورگوم متناوب، سرنیزه­ای یا خطی ـ سرنیزه­ای و دارای موم براق در سطح فوقانی می­باشند. لبه­های برگ زبر یا صاف بوده و نوك برگ­ها ممكن است كرك­دار باشد. تعداد برگ­ها بین 7 تا 24 عدد است كه بسته به واریته و طول فصل رشد تغییر می­كند. برگ­های بالغ دارای 30 تا 135 سانتی متر طول و 5/1 تا 15 سانتی­متر عرض می­باشند. سلول­های متحرك در قسمت اپیدرم فوقانی باعث پیچ­خوردن سریع برگ­ها به سمت داخل در اثر تنش آبی می­شوند (House., 1985). پس از كامل شدن رشد ساقه، گل­آذین از انتهای ساقه خارج می­ شود كه بسته به رقم و شرایط فشرده است ولی در انواع سورگوم­های دیگر گل­آذین معمولاَ به شكل نیمه­فشرده باز است. در سنبلچـه دو گل وجـود دارد كه یكـی بارور و دیگری عقیم است. یک گل آذین سـورگوم 5000-1000 (به طور معمول 3000-1500) گل تولید می­كند و می­تواند 75-15 میلیون دانه گرده را آزاد نماید (نورمحمدی، 1380). گل­دهی حدود 10-6 روز طول می­كشد و در بعضی ارقام كه گل­آذین بلندتر و بزرگ­تر می­باشد این مدت زمان ممكن است تا 15 روز طول بكشد (كریمی، 1384). عمر گرده سورگوم چند ساعت بیشتر نیست ولی كلاله­ها حدود 20-18 روز آماده پذیرش گرده هستند. سورگوم گیاهی كاملاً بارور است و نزدیک به 96% خود­گشنی دارد و میزان دگرگشنی آن 6-4% است (كریمی، 1384؛ نورمحمدی، 1380). دانه سورگوم به شكل تقریباً گرد و بیضوی است. دانه­ها به رنگ­های مختلف همچون قرمز، سفید و قهوه­ای دیده می­شوند. وزن هزار دانه 60-15 گرم و وزن هكتولیتر آن 75-65 كیلو­گرم است قطر دانه آن 5/4-5/0 میلیمتر است. دانه سورگوم از پوسته 8% (3/9-8/7)، آندوسپرم 82% (6/84-80) و جنین 10% (1/12-8/7) تشكیل شده است (نورمحمدی، 1380).

1-5 اكولوژی سورگوم

دمای 18 درجه سانتیگراد در مزرعه برای جوانه­زنی مناسب است و به ازای هر 9/0 درجه سانتیگراد افزایش در میانگین دمای خاك (در عمق 6/7 سانتی متر) از 13 تا 21 درجه سانتیگراد، فاصله زمانی جوانه­زنی تا سبز شدن (ظهور گیاهچه بر سطح خاك) یک روز كوتاه­تر می­ شود. دمای 48-40 درجه سانتیگراد در خاك برای این مرحله از رشد مضر و كشنده است. درجه حرارت مطلوب برای رشد گیاهچه، در حدود 33 درجه سانتیگراد است. این درجه حرارت پیش از نمو رویشی گیاه برای تبادل خالص CO_2­ مطلوب است بطوری­كه با افزایش دما سرعت ظهور برگ­ها افزایش می­یابد. اما دمای مطلوب برای ظهور پنجه­ها نسبتاَ پایین و در روز و شب به ترتیب 20 و 15 درجه سانتیگراد برآورده شده است. رطوبت خاك در حد 20 تا 50 درصد ظرفیت زراعی برای جوانه­زنی مطلوب می­باشد.

یكی از ویژگی‌های بارز فعالیتهای تولیدی بخش كشاورزی، وابستگی زیاد آن به طبیعت و شرایط غیرقابل كنترل و گاهی غیرقابل پیش بینی محیطی می باشد. بنابراین تولید كشاورزی در شرایط طبیعی یكی از پر مخاطره ترین نوع فعالیت‌های اقتصادی محسوب می شود. طغیان آفات، انواع بیماری‌های گیاهی و دامی، تغییرات ناگهانی دما، كمبود و پراكنش نامناسب بارندگی و بروز خشكسالی‌های پیاپی و پیامدهای ناشی از آن و نیز وقوع بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله، ممكن است خسارت‌های زیادی به كشاورزان و بخش كشاورزی وارد كند. بنابراین ناپایداری و مخاطره آمیز بودن شرایط سبب شده که کشاورزی یک فعالیت توام با ریسک تلقی گردد.

شدت ریسک معمولا رابطه منفی با سطح توسعه کشورها دارد بطوریکه در کشورهای جهان سوم تحمل ریسک ناشی از عوامل اقتصادی و طبیعی به علت نداشتن پشتوانه مالی برای کشاورزان خرده پا سخت تر است، نتایج بسیاری از مطالعات حاکی از ریسک گریز بودن کشاورزان دارند (داس و همکاران، 1995). ریسک در کشاورزی ممکن است از ناحیه تولید، قیمت، اعتبارات و یا پذیرش تکنولوژی جدید باشد. نوع و شدت ریسکی که کشاورزان با آن روبرو هستند با نوع سیستم کشاورزی، مشخصات آب و هوایی، سیاست‌ها و مجموعه تشکیلات نهادی تغییر می‌کند. ریسک باعث می‌شود که کشاورزان به طور محافظه کارانه ای منابع خود را به فعالیت‌های مختلف تخصیص دهند. آنها الگوی محصولات را با تنوع بیشتری نسبت به آنچه که از نظر اجتماعی بهینه است، دنبال می‌کنند ودر اکثر موارد نسبت به پذیرش تکنولوژی‌های جدید به دلیل توام بودنشان با ریسک تمایل نشان نمی‌دهند (فردوسی و همکاران، 1373)

با توجه به تاثیر گریز ناپذیر مخاطره‌های تولیدات کشاورزی بر اقتصاد جامعه روستایی، در صورت عدم حمایت دولت از کشاورزان در قالب سیستم‌های حمایتی و مدیریتی، صدمات زیادی به آنها وارد می‌شود و در اکثر موارد ادامه فعالیت را از آنها سلب می‌کند. از این رو دولت‌ها در راستای جبران خسارت‌های برخاسته از خطرها، اقدام‌های گوناگونی انجام می­ دهند (جعفر زاده، 1378 ). بی ثباتی در درآمدهای مزرعه و آسیب دیدن تولیدکنندگان در اکثر کشورهای در حال توسعه و حتی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته از ناحیه عوامل کنترل ناپذیر و ریسک­هایی که از طریق روش­های مدیریت ریسک کنترل شدنی نیست، فشارهایی بر دولت­های این کشورها وارد آورده و آنها را مجبورساخته است تا برنامه‌هایی را در جهت ثبات درآمدهای تولیدکنندگان از قبیل پرداخت­های جبرانی، تعیین قیمت­های تضمینی، قیمت­های هدف و خریدهای اعتباری و یا بیمه محصولات کشاورزی تهیه و تدوین کنند (فورتان وهت^[1]، 1994). به عبارت دیگر در کشورهای در حال توسعه لزوم طراحی و اجرای برنامه‌های حمایتی بیشتر و کارا را آشکار ساخته است (بانک جهانی، 1999). تعیین سیاست‌ها و تدوین برنامه‌های مناسب در بخش کشاورزی، علاوه بر این که مستلزم آگاهی لازم از شرایط تولید در واحدهای زراعی می­باشد، تا حدود زیاری نیز بستگی به میزان آگاهی برنامه ریزان از فرایند تصمیم گیری زارعین و عکس العمل آنها نسبت به انواع سیاست‌های کشاورزی دارد (سلطانی و همکاران، 1378). کشاورزان در تصمیم گیری برای کشت محصولات زراعی خود هدف‌های مختلفی همچون حداکثر درآمد خالص، حداقل کردن هزینه‌ها، استفاده حداکثر از نیروی کار خانوادگی و دستیابی به سطوح مشخصی از درآمد برای تامین حداقل نیاز ضروری خانواده خویش توجه دارند (محمدی و ترکمانی، 1380).

بیمه كشاورزی می تواند با افزایش ریسك پذیری بهره برداران و به تبع آن، افزایش احساس امنیت در كشاورزان، زمینه لازم برای استفاده مناسب و كارا از عوامل تولید و همچنین سرمایه گذاری در استفاده از فناوری نوین و در نتیجه افزایش بهر ه وری در بخش كشاورزی را فراهم كند و موجب كاهش نوسان‌ها در تولید محصولات

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 كشاورزی و درآمدی كشاورزی شود (ترکمانی، 1383).

مفهوم بیمه در بخش کشاورزی عبارت است از تضمین جبران بخشی از خسارات داده و ستاده‌ها و عوامل بالفعل لازم برای عملیات اقتصادی، در فاصله پیش از تولید تا مصرف محصولات، و در برابر خطرات تهدید کننده غیر قابل پیشگیری به شرط آنکه پیش بینی احتمال وقوع خطرات امکان پذیر باشد (نیکویی و ترکمانی، 1381). بیمه محصولات کشاورزی ساز و کاری برای مشارکت در ریسک است که در عمل موجب انتقال ریسک از بیمه گزاران به موسسات بیمه کننده دولتی یا خصوصی می‌شود و باعث افزایش خاطر کشاورزان نسبت به درآمد آینده شان می‌شود (نلسون و لیمان^[2]. 1987). بنابراین بررسی آثار آن بر بخش کشاورزی لازم و ضروری به­نظر می­رسد. لذا در مطالعه حاضر به بررسی اثرات بیمه درآمدی بر الگوی کشت بهینه شهرستان خاتم پرداخته می‌شود. این فصل پس از طرح تعریف مسئله به بیان ضرورت تحقیق و در پایان به فرضیات و اهداف تحقیق می ­پردازد.

1-2- تعریف مسئله

کاهش  ریسک درآمد از طریق بیمه درآمدی چه تاثیری بر الگوی کشت بهینه و درآمد کشاورزان شهرستان خاتم خواهد داشت؟

تاثیر تغییر حق بیمه بر الگوی کشت بهینه و درآمد کشاورزان شهرستان خاتم چگونه است؟

1-3- ضرورت تحقیق

یكی از ویژگی‌های بارز فعالیت­های تولیدی بخش كشاورزی، وابستگی زیاد آن به طبیعت و شرایط غیرقابل كنترل و گاهی غیرقابل پیش بینی محیطی می باشد. بنابراین تولید كشاورزی در شرایط طبیعی یكی از پر مخاطره ترین نوع فعالیت‌های اقتصادی محسوب می­ شود. با توجه به موارد ذکر شده تعیین الگوی کشت بهینه بهره برداری‌های کشاورزی، اهمیت ویژه ای دارد به طوری که با بهره گرفتن از این الگو می­توان حداکثر درآمد حاصل از میزان معینی از نهاده‌ها و یا حداقل هزینه ایجاد ترکیب خاصی از محصولات را تعیین کرد. بنابراین استفاده از روش‌هایی در چارچوب برنامه ریزی ریاضی همراه با مخاطره برای برنامه ریزی اقتصاد کشاورزی ضروری می­باشد (ترکمانی و کلایی، 1378).

بیمه محصولات کشاورزی بیشترین قابلیت را برای مقابله با ریسک دارد و یکی از مناسب ترین سازوکارها برای ایجاد سرمایه گذاری در بخش کشاورزی به شمار می‌آید که با تحت پوشش قرار دادن طیف وسیعی از خطرات در اکثر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به کار می‌رود. بیمه می‌تواند به گونه ای در خور توجه، امنیت کشاورزان را افزایش دهد و برای کشاورزان، توانایی حفاظت در برابر ریسک، جلوگیری از ازبین رفتن محصول و ثبات درآمد را در برابر پرداخت حق بیمه ای اندک به ارمغان آورد.

 

:

در كنار نقد­های سنتی از جمله نقد تاریخی، نقد اخلاقی و… رویكرد­های نسبتاً جدیدی در زمینة نقد متون رواج یافته است. یكی از این شیوه­ها، نقد اسطوره­شناختی یا كهن­الگویی است كه در این شیوه منتقد، كهن­الگوها و صور مثالی را در آثار ادبی تجزیه و تحلیل می­كند. نقد اسطوره­شناختی پیشینه­ای نزدیک به یک قرن دارد، اما در ایران از عمر آن چندان نمی­گذرد.

اگرچه كهن­الگو با نام «كارل گوستاو یونگ» و روانشناسیِ تحلیلی او شناخته شده است، اما علاوه بر او محققان و اندیشمندانِ اسطوره­شناسی چون «فریزر»، «الیاده» و «كمپبل» آرا و نظرات مختلفی را دربارة كهن­الگو ارائه كرده­اند. با این حال، اغلب پژوهش­های انجام گرفته بر اساس نقد اسطوره­شناختی، بر كهن­الگوهای روانشناختی چون آنیما، سایه، پیر دانا و… متمركز شده است و یافتن مواردی كه به سایر كهن ­الگوها از جمله كهن­الگوی باروری و كهن­الگوی آفرینش پرداخته باشد، اندكی دشوار است؛ زیرا گستردگی اشكال كهن­الگویی مانع استفاده از مجموعة كامل آنها در متون ادبی است. درواقع تحلیل متنی واحد بر مبنای تمام كهن­الگوهای یادشده، همانند آنچه كه «كوپ» در كتاب اسطوره، یا «گرین» و همكارانش در كتاب مبانی نقد ادبی انجام داده­اند در ادبیات فارسی اندك است.

از طرف دیگر،بررسی كهن­الگویی متون حجیمی چون شاهنامة فردوسی و داراب­نامة طرسوسی بر اساس مجموعة گستردة كهن­الگوها امری دشوار است، زیرا این گونه آثار به دلیل ساختار روایی و حماسی و قدمت زمان تألیف، از غنی­ترین متونی هستند كه انواع كهن­الگو را در آن­ها می­توان مشاهده كرد. همچنین این آثار به دلیل طولانی بودن داستان­ها و نیز آوردن روایات و  قصه­های متعدد و داشتن شخصیت­های گوناگون، اشكال زیادی از كهن ­الگوها را در خود جای داده­اند كه اشاره به تمامی آن­ها از عهدة پژوهشی واحد خارج است و در بررسی آن­ها، از میان شمار زیاد صور نوعی، غالباً به مهم­ترین و رایج­ترین كهن­الگوها پرداخته می­ شود. همین شیوه نیز در پژوهش حاضر به­ كار گرفته شده و كهن­الگوهای پركاربرد و مرسوم مورد تحلیل قرار گرفته است.

باید اضافه كرد كه اگر چه «ذبیح­اللّه صفا» تصحیحی كم نقص از داراب­نامه ارائه داده­اند، اما این تصحیح از لحاظ شیوة نگارشی با آئین نگارش موجود تفاوت بسیار دارد. هر چند هماهنگ كردن نمونه ­های انتخاب شده از متن داراب­نامه با آئین نگارش فعلی امری زمان­بر بود با این حال تمامی نمونه ­های انتخاب شده از متن داراب­نامه مطابق قواعد مرسوم نگارش در زمان حال نگاشته شده­ است.

فصل اول: کلیات

1-1- شرح و بیان مسئله پژوهش

در میان اساطیر اقوام مختلف دنیا، درون مایه­ها و تصاویر مشتركی دیده می­ شود كه با وجود فاصلة زمانی و مكانی بسیار، به یک شكل تكرارمی­شوند. این درونمایه­ها و تصاویر مشترك را كه حاصل تجارب جمعی نوع بشر است و ریشه در ناخودآگاه جمعی افراد دارد،كهن­الگو می­نامند. كهن­الگو از مفاهیم كلیدیِ روان­شناسی تحلیلی یونگ است كه به نقد ادبی وارد شده است و شاخه­ای به نام نقد «كهن­الگویی» یا «اسطوره­شناختی» را به وجود آورده است. نقد كهن­الگویی، از مباحث روان­شناسی، مردم­شناسی و اسطوره­شناسی برای تحلیل متن كمك می­گیرد و با آن­ها ارتباط نزدیكی دارد.

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 

در میان متون اساطیری و حماسی فارسی نمونه­های زیادی از كهن­الگوها می­توان یافت. یكی از این متون ارزشمند، داراب­نامه است. داراب­ نامة طرسوسی، روایت «ابوطاهرمحمدبن حسن طرسوسی» از زندگی داراب فرزند بهمن(اردشیر) به همراه داستان اسكندر و دارا و دخترش روشنك (بوران دخت ) است كه در حقیقت تفصیل روایات پهلوی در دوره ساسانی از سرگذشت داراب است.این كتاب كه روزگار تحریر آن را  قرن ششم هجری می­دانند، از جهات متعددی چون لغات كمیاب و دارا بودن تعبیرات و تركیبات نادر، اشارات فراوان به فرهنگ عامه، مباحث جامعه شناسی و اجتماعی حائز اهمیت است. یكی از جنبه­ های مهم آن وفور كهن­الگوهاست. با توجه به قدمت متن داراب نامه و منابع بسیاركهن آن، این كتاب از جهت اشتمال بر كهن ­الگوها در ادبیات فارسی كم نظیر است و موضوع پژوهش حاضر،  بررسی كهن­ الگویی این اثر ارزشمند ادبی است.

2-1- ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق

با توجه به این­كه نقد  اسطوره­شناختی یكی از شیوه های نوین بررسی متون ادبی به ­ویژه متون حماسی است و استخراج و بررسی كهن الگوهای متن شالوده اصلی آن را تشكیل می­دهد، بررسی كهن ­الگوهای داراب­نامه در نقد و تحلیل این اثر از اهمیت بسزایی برخوردار است. همچنین بر اساس این پژوهش، می­توان نوع نگاه و شخصیت راوی آن را ترسیم نمود و میزان انطباق كهن الگوهای مورد كاربرد او را با الگو­های جهانی سنجید.

3-1- اهداف تحقیق

اهداف کلی:

تدوین اثری بسامان در شناخت انواع کهن ­الگوهای داراب­نامة طرسوسی از قبیل كهن­الگوهای اسطوره ­شناختی(آفرینش، باروری، قهرمان، سفر قهرمان) با بهره­ گیری از مجموعه كهن ­الگوهای روان­شناختی یونگ(آنیما، سایه، پیر دانا و…) و تصاویر رایج كهن ­الگویی(آب، درخت، كوه، درخت و…).

اهداف جزئی:

1-­­ارائة بحثی موجز در باب کهن الگو.

2-معرفی انواع کهن الگو.

4-1- کاربرد نتایج تحقیق

این پژوهش می ­تواند به فهم بهتری از داراب­نامة طرسوسی كمك كند و مخاطب را با یكی از ابعاد این اثر آشنا سازد. همچنین می ­تواند در تحقیقات اسطوره­ شناسی و روان­شناسی مورد استفاده قرار گیرد و در سایر پژوهش­های كهن ­الگویی و نقدهای اسطوره­شناختی راهگشا باشد و زمینه­ای برای تحلیل و بررسی داراب­نامه بر اساس نقدهای روان­شناختی و اسطوره ­شناختی پدید آورد.

 نظر به اینکه سرمای دیر رس بهاره معمولا” در سطح وسیع  و در حساس ترین زمان ممکن اتفاق می­افتد بیشترین خسارت ممکن را نسبت به سایر عوامل طبیعی محدود کننده تولید، به محصولات و به خصوص درختان میوه وارد می­ کند. طبق آمار صندوق بیمه کشاورزی استان کرمان سرمای دیررس فروردین 1391، خسارتی بالغ بر 213 میلیارد ریال به باغ­های پسته استان کرمان وارد نمود(صندوق بیمه کشاورزی استان کرمان، 1391). میزان خسارات وارده به درختان، رابطه مستقیمی با شدت سرما ( حداقل درجه حرارت و مدت زمان سرما )، واریته، مدیریت قبل و بعد از سرما و موقعیت جغرافیایی باغ دارد (شرافتی، 1383).

1-2 تعریف مساله

در مقابله با سرمازدگی از مهمترین فاكتور ها آگاهی پیدا كردن از زمان وقوع هر نوع پدیده جوی و شرایط آب و هوایی و اقلیم منطقه است. استان کرمان با داشتن اقلیمی خشک و عمدتا” بیابانی در جنوب شرقی کشور واقع شده است. هر ساله کشاورزی این استان دستخوش بلاهای طبیعی از جمله خشکسالی، سرمازدگی و سیل قرار می­گیرد. لذا جهت آمادگی جهت مقابله با این بلایا، آگاهی از شرایط اقلیمی منطقه لازم و ضروری می­باشد. که در پیوست 1 به اختصار در خصوص آشنایی با شرایط آب و هوایی و اقلیم استان کرمان که از نظر وسعت پهناورترین استان کشور است آورده شد. اطلاع رسانی از وضعیت آب و هوا باید حداقل سه روز قبل از سرما انجام گیرد تا كشاورزان وقت كافی برای آمادگی را داشته باشند (نصیر زاده ، 1388).

 در كلیه­ استان ها ادارات هواشناسی با بهره گرفتن از نقشه های هواشناسی سطح زمین و سطوح فوقانی، پیش بینی 72 ساعته شرایط آب و هوایی را انجام می­دهند. با برقرای ارتباط مستمر با ادارات هواشناسی به راحتی می توان از شرایط آب هوایی سه روز آینده اطلاع حاصل نمود. در شب هایی كه وقوع سرما پیش بینی شده است نیز با نصب دستگاه های سرمابان و تنظیم آن با توجه به نوع محصول، فنولوژی گیاه و درجه حرارت بحرانی می­توان در زمان مناسب اقدام به مقابله با سرمازدگی نموده و محصول را از گزند خسارت دور نگه داشت (نصیر زاده، 1388).

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 

هدف از طراحی این سری دستگاه ها اعلام زمان مناسب برای شروع اقدامات لازم برای مقابله با سرمازدگی  بهاره و پاییزه، می باشد. هشدار سرمازدگی بوسیله علائم صوتی آژیر و ارسال پیام SMS است. این دستگاها در صورت افت دما به مقدار” دمای بحرانی “زمان شروع اقدامات لازم را اعلام می كند. قسمت اصلی این دستگاه یک ترموستات صنعتی با بهره گرفتن از یک دماسنج دارای قابلیت اندازه گیری دقیق دما در حدیكدهم درجه می­باشد.این ترموستات دارای دو خروجی میباشد . ترموستات به گونه ای متناسب با دمای بحرانی سرما زدگی تنظیم میشود كه خروجی اول آن با دو درجه اختلاف قبل از رسیدن به دمای بحرانی آژیر دستگاه را به صدا درمی­آورد .در صورت افت بیشتر دما خروجی دوم دستگاه كه روی دمای نزدیكتری به دمای بحرانی سرمازدگی تنظیم می شود ، فعال شده و زمان آغاز اقدامات عملی را با روشن شدن لامپ یا آژیر نشان می دهد . این اعلام وضعیت به كشاورز هشدار داده و او را آماده اقدامات مقابله عملی، در صورت افت بیشتر دما می كند. باتری این دستگاه با بهره گرفتن از انرژی خورشیدی شارژ می شود و بدین جهت در تمام مناطق قابل نصب و بهره برداری می­باشد .در صورت ابری بودن هوا می تواند به مدت چهار روز كارائی دقیق داشته باشد. مدل­های مختلف این سامانه دارای قابلیت فرمان دادن خودکار و راه اندازی را سیستم های مختلف نیز داراست(نصیر زاده ، 1388).

شکل 1-1) نمونه ­ای از یک دستگاه سرمابان با باطری خورشیدی (نصیر زاده ، 1388)

ایستگاه هواشناسی كشاورزی دستگاهی است 26 پارامتر هواشناسی را اندازه گیری و تجزیه تحلیل می نماید . این دستگاه قابلیت شبكه سازی دارد كه در هر زمان در مكان های مختلف می توان با ان از طریق شبكه ارتباط گرفت و اطلاعات مورد نیاز را دریافت نمود.

شکل 1-2) نقش کشاورزی دقیق در پیش بینی سرمازدگی (نصیر زاده ، 1388)